Ruda Śląska z unijnym wsparciem na odnowę zielonych przestrzeni

Ruda Śląska otrzyma ponad 2 miliony złotych dofinansowania w ramach programu Fundusze Europejskie dla Śląskiego 2021–2027 na rewitalizację czterech zielonych terenów. Całkowity koszt projektu wyniesie blisko 3,5 miliona złotych. Inwestycja ma na celu odnowienie miejskiej zieleni, poprawę różnorodności biologicznej oraz stworzenie nowych, atrakcyjnych przestrzeni rekreacyjnych dla mieszkańców.

Michał Pierończyk, prezydent Rudy Śląskiej, podkreśla znaczenie tych inwestycji. - Zieleń w mieście to nie tylko estetyka, ale przede wszystkim zdrowie i komfort mieszkańców. Dzięki tym środkom będziemy mogli stworzyć przestrzenie, które będą służyć rekreacji, edukacji ekologicznej i poprawie bioróżnorodności – wylicza.

Dzięki pozyskanym środkom przeprowadzona zostanie rewitalizacja skwerów, zieleńców i parku. Koncepcja zagospodarowania parku im. Adama Mickiewicza zakłada odtworzenie struktury siedlisk przyrodniczych oraz zwiększenie różnorodności biologicznej. Park będzie pełnić rolę „zielonej oazy” wśród miejskiego krajobrazu, w której główną funkcją jest rekreacja. Pozwoli to chronić lokalną przyrodę i utworzyć przestrzeń dla organizmów, które często borykają się z degradacją środowiska miejskiego. Posadzone zostaną drzewa o różnych wysokościach, krzewy z owocami oraz rośliny kwitnące przyciągające różne gatunki, w tym pszczoły i motyle. Zasadzone tu zostaną: dąb szypułkowy, grab pospolity, lipa drobnolistna oraz klon pospolity. Koncepcja zakłada ponadto wykonanie prac renowacyjnych istniejących ścieżek oraz odnowienie obecnej nawierzchni istniejącego chodnika. Dodatkowo w parku wydzielona zostanie strefa obserwacji przyrodniczych – wyznaczone będą miejsca, budki i platformy gdzie uczestnicy mogą obserwować ptaki, owady i inne zwierzęta.

Kolejnym ważnym punktem jest rewitalizacja skweru przy ul. Orzegowskiej/Hlonda, gdzie głównym celem jest utworzenie przestrzeni umożliwiającej odpoczynek w ciągu pieszym, co wcześniej było niemożliwe. Wzdłuż ścieżek pojawią się wnęki z nasadzeniami takich roślin, jak krwawnik pospolity, wrotycz pospolity, dziewanna fioletowa i dzwonek skupiony. Nad głównym ciągiem pieszym zamontowane zostaną pergole obsadzone pnączami, zapewniające cień. Dużym wyzwaniem w tym miejscu będzie usunięcie roślin inwazyjnych, w miejsce których powstanie zielona ściana z nasadzeniami drzew (m.in. klon polny, dąb szypułkowy, grab pospolity, wiśnia ptasia), oddzielająca skwer od ogródków działkowych i cmentarza.

Przy Domu Kultury w Bielszowicach utworzonych będzie kilka stref przyrodniczych, gdzie w każdej będzie dominował inny typ roślinności. Będą to: pasy zakrzewień, łąka kwietna, słoneczne rabaty bylinowe, rabaty bylinowe z gatunkami cieniolubnymi oraz naturalistyczne nasadzenia wiosennych gatunków runa. Zieleniec zyska nowe ścieżki, utworzone z nawierzchni mineralno - epoksydowych. Pojawią się nowe ławki, kosze na śmieci oraz dodatkowe latarnie. Od północy zaplanowano nasadzenia krzewów cisa pospolitego, które w ciągu kilku lat zasłonią nieestetyczny betonowy murek. Pojawią się tu również hotele dla owadów, martwe kłody drewna pozostawione do spontanicznego rozkładu oraz tablice i gry edukacyjne.

Natomiast przy kościele w Bielszowicach w centralnej części zieleńca znajdą się urządzenia służące edukacji przez zabawę, nawiązujące do przyrody, roślin kopalnych i węgla. Całość także tutaj będzie uzupełniona o elementy małej architektury: dodatkowe latarnie, ławki, kosze na śmieci. Dla dorosłych powstanie strefa odpoczynku natomiast dla dzieci strefa zabaw i edukacji, która zostanie częściowo zacieniona poprzez nasadzenie dużych drzew o szybkim tempie wzrostu, takich jak buk pospolity, lipa drobnolistna lub grab pospolity. W miejscach najbardziej zacienionych dosadzone zostaną charakterystyczne dla Polski gatunki runa leśnego, m.in. zawilec gajowy, ziarnopłon wiosenny, fiołek Rivina, miodunka ćma, szczawik zajęczy i śnieżyczka przebiśnieg. Dodatkowo na terenie zieleńca zaplanowano kolczasty żywopłot z berberysa zwyczajnego, który będzie stanowił mechaniczną barierę uniemożliwiająca dzieciom wbiegnięcie na bardzo ruchliwą ul. ks. Niedzieli. Z uwagi na duże nasłonecznienie, w centralnej części zostanie wysiana łąka kwietna.

- Naszym celem jest nie tylko upiększanie przestrzeni publicznej, ale i poprawa jakości życia mieszkańców – podkreśla wiceprezydent Aleksandra Skowronek – prace związane z rewitalizacją terenów zielonych wykonujemy po konsultacjach z mieszkańcami. Dziękuję za każdy głos w tej sprawie i zaangażowanie, z jakim spotkaliśmy się podczas spotkań w dzielnicach.

Konsultacje z mieszkańcami dotyczące tego, jak powinny w przyszłości wyglądać skwery, rozpoczęły się już w październiku 2023. Już wtedy w poszczególnych dzielnicach odbywały się m.in. spotkania z mieszkańcami tematycznie poświęcone wybranym terenom zielonym.

Przypomnijmy, iż niedawno Ruda Śląska pozyskała blisko 19,9 mln zł dofinansowania na projekt renaturyzacji doliny rzeki Bytomki. Inwestycja o łącznej wartości ponad 21 mln zł, finansowana ze środków Unii Europejskiej oraz budżetu państwa, ma na celu przywrócenie naturalnego krajobrazu i utworzenie atrakcyjnej, zielonej przestrzeni dla mieszkańców. Wcześniej miasto przywróciło do naturalnego stanu 5 hektarów cennego przyrodniczo obszaru znajdującego się pomiędzy ul. Bujoczka a ul. Kościelną. Tam, oprócz uporządkowania terenu, nasadzeń nowych roślin oraz budowy budek lęgowych dla ptaków i owadów, powstała także nowa infrastruktura dla mieszkańców.

Już kilka temu Ruda Śląska, obok Rzeszowa, mogła pochwalić się najlepszą dostępnością do terenów zieleni w Polsce spośród miast powyżej 100 tys. mieszkańców. To jeden z wniosków wynikających z szerokich badań, dotyczących terenów zielonych w polskich miastach, przeprowadzonych przez Obserwatorium Polityki Miejskiej Instytutu Rozwoju Miast i Regionów. Co ciekawe, autorzy opracowania nie opierali go na danych GUS-owskich, ale na podstawie nowatorskiej analizy zdjęć satelitarnych, dzięki którym wyznaczali obszary pokryte roślinnością o odpowiedniej zawartości chlorofilu.

Z lektury opracowania można się dowiedzieć, że ponad 75% mieszkańców Rudy Śląskiej jest w stanie dotrzeć w ciągu 5-minutowego spaceru do terenów zielonych o powierzchni powyżej 1ha. – „Przyjęty 5-minutowy czas dojścia wynika z przeciętnej prędkości poruszania się człowieka. Osoba poruszająca się z prędkością 5–6 km/h jest w stanie w czasie 5 minut pokonać dystans około 500 m. Jest to odległość, która nie stanowi większej przeszkody w przemieszczaniu się dzieci, osób starszych, a także większości osób poruszających się na wózku inwalidzkim. Krótko mówiąc – dystans ten możliwy jest do pokonania pieszo prawie przez wszystkich.” – można przeczytać w raporcie „Tereny zielone w dużych miastach Polski. Analiza z wykorzystaniem Sentinel 2”.