Śląsko Godka

A

• abcybilder, abcybinder, abcyjbilder - folia do naklejania na gładkich powierzchniach
• abfal - odpad
• abo - albo
• abszicfajer - impreza pożegnalna
• absztyfikant - kawaler, zalotnik
• abzac - obcas
• achtelka, achtla, achtlik - 1/8 litra
• administracyjo - administracja
• adresa - adres
• adwynt - adwent
• afa - małpa, @
• agac - akacja
• agacowy - akacjowy
• ajlauf - lane ciasto, lane kluski
• ajmer - wiadro
• ajnfachowy, ańfachowy - byle jaki, zwykły
• ajnfart - brama wjazdowa
• ajnlasfarba - farba podkładowa
• ajnlauf (ajlauf) - lane kluski (danie) (niem. der Einlauf)
• ajntopf - obiad jednodaniowy, pierwsze danie
• ajntryt - bilet wstępu
• ajzynbaniok - kolejarz
• ajzynblat - brzeszczot
• ajzynzyjga - piłka do metalu
• Akacja - Drzewko
• aktyntasza, aktentasza - aktówka
• akuratny - dokładny
• al - węgorz
• ale - uniwersalny wyraz kończący zdanie
• alkon - alkoholik
• Altrajch - teren Zagłębia Dąbrowskiego (pochodzi z czasu II wojny świat.)
• ała - miejsce bolesne , mieć ała - być chorym na umyśle
• ałsztojer - wyprawka ślubna
• amajza - mrówka
• amolet - pierścionek
• amolok - cukierek miętowy
• amtować - urzędować
• ancug - garnitur
• angrajfować - atakować
• angrif - atak
• ankrować (hankrować) - umacniać pękający budynek przy pomocy śrub i prętów (niem. der Anker)
• anszleger - nastawiacz przy windzie kopalnianej
• antryj - przedpokój
• apetitsznita - kanapki z jedną warstwą chleba podawane jako przystawka
• apliuzina, apluzina - pomarańcza
• aprymować się - dać zrobić sobie zdjęcie
• apryt - ubikacja, ustęp
• aptyka - apteka
• Araber - Arab
• arbajciok, arbajtancug - kombinezon roboczy
• armijo - armia
• artikel - artykuł
• asić sie - imponować, przechwalać się
• asta - gałąź
• aszynbecher - popielniczka
• atoli - ale
• aufrygować - wykłócać się
• aus - aut (w sporcie)
• ausgus, ausgust - zlew
• ausgybikst - uciekł, wyrwał się
• auspuff - rura wydechowa (w samochodzie, motocyklu)
• ausztojer - wiano, wyprawka ślubna
• auto - auto, samochód
• autobana - autostrada

B

• babok - potwór
• babrać się - brudzić się
• bachraty -
• badenduch - ręcznik kąpielowy
• badki, badyje - kąpielówki
• badyhala, badehala - łaźnia, basen
• badywana, badewana - wanna
• baje - wagary
• Bajerok - Bawarczyk
• bajgel - Jocker (karta)
• bajonet - bagnet
• bajsnąć, bajsnouć, bajsnońć - ugryźć
• bajszpil - przykład
• bajtel, bajtlik - chłopak, dziecko
• bajzel - bałagan
• bajzyga - wyrzynarka (piła do drewna)
• bal - piłka
• balek - 1. okrągły kawałek drzewa, stempel na kopalni 2. określenie na belę materiału, papieru, itp.
• bałamoncić, bamoncić - 1. zawracać głowę, 2. zwodzić
• bałplac - działka budowlana
• bamber - bogaty gospodarz, rolnik
• bambetel - łóżko
• bambetle - graty
• bamontny - półprzytomny
• bana - 1. pociąg, 2. tramwaj
• banhof - dworzec kolejowy
• bania - dynia
• baniok - zbiornik na wodę
• baniorz - kolejarz
• bank - ławka
• banka - tramwaj
• barchaty - z wydatnym brzuchem
• barzi, barzyj - bardziej
• barzoł - bagno
• bas - obfity brzuch
• basok - człowiek otyły, z dużym brzuchem (pogard.)
• batki, badki - majtki, kąpielówki (badyje), spodenki
• baukunszt - architektura
• baumajster - architekt
• baumwola, bawołna - bawełna
• bażoły - szuwary
• bebech - obfity brzuch
• bebechy - wnętrzności
• beblać - gadać głupoty
• bebok, babok - nie istniejący zły stwór, którym straszy się dzieci
• beczeć - płakać
• bela - beczkowóz
• bele kaj - byle gdzie
• belontać - mieszać (o płynach)
• belować - prasować (słomę, siano) w formę walca
• belowanie - wzdęcie
• beluwa, belówa - beczkowóz do opróżniania szamba, także zawartość szamba
• bera - anegdota, dowcip, bery - zmyślona opowieść,
• berać - opowiadać bajki lub wspomnienia
• Berbla - Barbara
• beremonty - głupoty np. mieć coś głupiego na myśli
• berga - duży kamień (berga wonglo) duży kawał węgla
• bergman - górnik
• bestyjo, berdyjo - bestia
• beszong - inaczej rant, rów
• beszong, beszung - nasyp kolejowy
• betka - grzyb (dotyczy niejadalnych z blaszkami u spodu)
• betlyjka - szopka, stajenka na święta
• bety - bagaż, ekwipunek
• bez - przez, w przyszłości (bez rok = w przyszłym roku)
• bezkurcyja - nicpoń, bestia (zwierzę, przynoszące tylko szkody)
• bezmała - ponoć
• bezto - przez to
• beztuż - przez to, dlatego
• bezuch - odwiedziny
• bier - bierz, weź, zabierz
• bigel, bigiel - 1. wieszak, 2. pantograf
• bigifeld - deska do prasowania
• biglosko - żelazko
• biglować - prasować
• biksa - puszka, Syrena
• bina - pszczoła
• binda - bandaż
• binder - krawat
• bindować - bandażować
• bishalter - biustonosz
• biyr - piwo
• blaj, blajsztift, blajszifta - ołówek
• blajkuli - długopis
• blajzucht - anemia
• blank - całkiem, zupełnie, pusty, czysty
• blat - górna część stołu
• blaupałza - kalka
• blaza - pęcherz, odcisk
• blic - błyskawica
• blicablajter - piorunochron
• blomba - plomba
• blumkol - kalafior
• blumnwaza - wazon
• blumsztynder - kwietnik
• blyndować, blindować - świecić w oczy (po oczach)
• błecha - pchła
• bobok - duch, potwór
• boczoń - bocian, ktoś obrażony ('boczy się')
• boga - arkusz
• bojki - bajki
• bojtel, bojtlik - worek, portfel
• bolok, bolawe - siniec, miejsce bolesne od uderzenia;
• bombel - pompon
• bombon - cukierek
• bonclok - kamionkowe naczynie do kiszonej kapusty lub ogórków,
• bonda - kurtka
• bonkawa - kawa parzona (napój)
• bontek - rozporek
• bormaszyna - wiertarka pneumatyczna
• borok - biedak, nieudacznik, nieborak
• borsztajn - krawężnik
• bozen - błazen, niy rób mje za bozna - nie nabieraj mnie, nie rób ze mnie głupiego
• branda - ognisko
• bratherinigi - śledzie opiekane, zazwyczaj w zalewie octowej
• bratkartofle - kartofle smażone na patelni
• bratruła, bratrura - piekarnik
• brauza - kwaśny napój gazowany, prysznic
• brecha - łom, gruba deska (decha)
• breweryjo - awantura
• breweryjok - awanturnik
• brifa - gołąb pocztowy
• brifkastla - skrzynka na listy
• briftasza - portfel, teczka na dokumenty
• briftreger, briftriger, briftryjger - listonosz
• brołtzupa, brułzupa, wodzionka - wodzionka - chleb zalany wrzątkiem
• brotbiksa - pojemnik na chleb
• bruch - przepuklina
• brunotny, bury - brązowy
• brusić - ostrzyć (noże, kosy itd.)
• bruzda - skiba
• bryle, brele - okulary
• bryna - denaturat
• buczeć - przezywać na kogoś
• buczek - 1. syrena do sygnalizacji dźwiękowej, 2. ktoś kto płacze lub zrzędzi
• budunek - zabezpieczenie stropu w kopalni
• bulić - 1. burzyć, 2. płacić, 3. przewracać(się)
• buła - opuchlizna
• bumela, bumelka - wagary, ucieczka (np. z pracy)
• bunclok - kamionkowe naczynie (np. do kiszenia kapusty). Nazwa pochodzi od miasta Bunzlau (dziś Bolesławiec), gdzie wynaleziono ten rodzaj (kwasoodpornej) kamionki.
• byamter - urzędnik
• bydli - wołowy (produkt spożywczy)
• byfyj, bifej, bifyj, befyj - kredens
• byrna, birna - żarówka
• bysztek - sztućce
• Bytoń - Bytom
• byzuch - odwiedziny
• bżitfa - brzytwa

C

• cajtung - gazeta
• capać - dyszeć
• capić - śmierdzieć
• cechować - zaznaczać (w budownictwie np. miejsce na dziurę w ścianie)
• celta - namiot
• cepel - cysterna (etymologicznie od CPN)
• cera - córka
• ceski - moneta dziesięciogroszowa
• cesta - droga
• chabazie, chabezie - gałęzie, krzaki
• chabić - kraść
• chabnąć - ukraść, zwędzić
• chaby - iść na chaby - iść kraść
• chachar, chachor - 1. łobuz, chuligan 2. pijak
• chachmęcić - prowadzić lewe interesy, kombinować
• chachnąć - uderzyć
• chadziaj - 1. śmieć, niechluj, 2. dziad
• chajtnąć się - ożenić się, wyjść za mąż
• cham - skąpiec
• chamera - chmura
• chamić się - być skąpym
• charatać - 1. ciężko pracować; 2. pocharatać się - zranić się
• charboł - but (zwyczaj stary, ciężki lub zniszczony męski but)
• charczeć - chrapać
• charkać - pluć
• charlać - kaszleć
• cherlok - słabeusz, osoba chorowita
• chichrać się - śmiać się
• chlać - pić (alkohol)
• chnet - za niedługo, niebawem
• chop - mężczyzna, mąż
• chycić, chytać - chwycić, chwytać
• chyrpa - brzydka kobieta
• chyży - szybki
• ciaciać - upiększać, zbyt delikatnie postępować z kimś lub czymś
• ciamrać - zjadać
• ciapkapusta - ciapkapusta, kapusta z kartoflami (danie obiadowe)
• ciapnąć - upaść, energicznie siąść
• ciapryka, ciaplyta - błoto, wszelki mokry bród
• ciarach - brudas
• cichi! - w lewo! (przy powożeniu komenda dla konia)
• cićki - zanieczyszczenia w formie kulki z włókien materiału lub nici (na ubraniach)
• cięgiem, ciygiem - nieustannie
• ciepać - rzucać
• ciga - koza
• cigareta - papieros
• cima - ciemno, ciemność
• ciorać - brudzić , szurać
• ciupać - rąbać
• ciyngiem - ciągle
• ciynszko - trudno
• ciźba - tłok, ścisk
• co - że
• coby - żeby, aby
• colsztok - miarka składana do mierzenia długości
• cołki - cały
• cufal , cuf - fuks, przypadek
• cug - 1. pociąg ? sznelcug - pociąg pospieszny, 2. ciąg powietrza (np. w kominie)
• cupać - kucać
• curig, curik - do tyłu! (przy powożeniu komenda dla konia), z powrotem
• cwinger, cwinga - ściskacz, np. klucz używany do odkręcania rur u hydraulika
• cwiter - sweter
• cychalter - biustonosz, stanik
• cyckać - ssać
• cyganić - kłamać
• cygareta - papieros
• cyjntla - 0,1 litra wódki
• cyjo - akordeon
• cylnonć, cylnońć - trafić
• cyntla - setka wódki
• Cysarok - Austriak
• Cysarzoki - mieszkańcy byłego zaboru austriackiego
• cześnia - czereśnia
• czorny abo zmaraszony - brudny, czarny

Ć

• ćma - ciemność
• ćmawomodry - granatowy
• ćmawy - ciemny
• ćmić - palić
• ćmić się - ściemnia się
• ćmok, cima, cimok, ćma - ciemno, ciemność. Ale z ciebie ćmiok - Ale z ciebie ciemnota.
• ćwierciok lub ćwiara - ćwiartka wódki lub naczynie o takiej pojemności
• ćwikła - buraki

D

• dąbek - chryzantema
• dachdeker - dekarz
• dałerwela, dauerwela) - trwała ondulacja
• danga - tęcza
• darzić sie - szczęścić się, udawać się, wieść się
• deka - koc
• dekiel, dekel - pokrywka, nakrętka, wieczko
• dinks, dings - coś nienazwanego (słowo wytrych), zastępuje prawie wszystkie nazwy własne związane z przedmiotami
• dochtór - lekarz, doktor
• doczkej, doczkej se - poczekaj, zaczekaj
• dóma - do domu !
• dostony - dojrzały - dotyczy przede wszyskim owoców i warzyw dojrzewających w sztucznych warunkach.
• dowka - podatek
• drabem - szybko
• drabiniok - wóz drabiniasty
• drabko, drapko - szybko
• drabsik - rabuś
• drach - rozrabiaka
• drak lub drach - latawiec
• drałować - maszerować, szybko iść
• drzewo - drewno
• drzymota - drzemka, senność, nieodparta chęć snu
• du dom - do domu
• dudki - pieniądze
• duldać - pić, zwł. głośno
• durdlać - mówić pod nosem, niezrozumiale
• durś, durch - wciąż, na wylot, por. fórt
• dwiesta - dwieście
• dyć - owszem, rzeczywiście, przecież
• dychnąć, dychnąć se - odpocząć, odetchnąć
• dycki - zawsze
• dykcjonorz - słownik
• dylówka - podłoga z desek
• dymbcok - dąb, klocek z drewna dębu
• dyndel - suknia z dekoltem
• dynga - tęcza
• dziambel - wróbel
• dziesiyńć - dziesięć
• dziewiyńć - dziewięć
• dzióbek - pocałunek (delikatny w usta)
• dziod - żebrak, niedołęga
• dziołcha - dziewczyna
• dżistnąć - upaść, palnąć głupstwo, zwymiotować, puścić bąka
• dźwiýże - drzwi

E

• e - dobrze
• efyj - strzał zewnętrzną częścią stopy (w fusbalu)
• ek - zakręt, róg
• eka - poprzeczka
• eknąć się - pochylić się
• ekstra - specjalnie
• elefant - słoń
• eli - jeśli, jeżeli, czyli
• elwer - jedenastka (rzut karny), bezrobotny
• enta - szczupak (skok do wody), kaczka, upadek (np poślinznąć się: "wywalić enta")
• epa - torba platikowa, reklamówka
• epny - wielki
• erbnyć, erbnąć - odziedziczyć
• etla - motor, motorower,

F

• fach - półka lub talent zawodowy lub zawód np. mieć fach w ręku
• fachlować - szybko jeść, chełpliwie
• fachman - fachowiec
• faflok - gaduła, piersiówka
• fajer, fajera - impreza
• fajfka - fajka
• fajla - pilnik
• fajlbank - stół warsztatowy
• fajlować, sfajlować - obrabiać pilnikiem
• fajować - owiewać zboże z plew
• fajrować - świętować, obchodzić np. urodziny
• familio, familija - rodzina
• familok - budynek wielomieszkaniowy (blok ceglany)
• fana - flaga
• fandzolić, fanzolić - smęcić, mówić nie na temat
• fanga - uderzenie pięścią
• fanzola, fandzola - fasola
• fara - plebania, parafia
• farba - barwa, kolor
• farbić - barwić
• farcić się - opłacać się
• farfocel - 1. fusy 2. drobne śmieci
• farorz - proboszcz
• fas, faska - beczka różnej wielkości
• fater - ojciec (także łociec)
• faustlik - średni młotek, mniejszy od pyrlika
• fazan - bażant
• fe - parzyć
• fecht - iść na fecht - iść żebrać
• fedra - sprężyna
• fedrować - urabiać np. węgiel przez górników
• fefermincka - mięta (herbata miętowa)
• feflać - mówić głupoty
• fertich - gotowe
• fest - silnie, pewnie, bardzo
• fet - smalec, tłuszcz
• ficować - cerować
• fiksowanie - ogranie przeciwnika (w fusbalu)
• filcok - kalosz z filcem
• filok - pióro wieczne, długopis
• filor - filar, słup
• filować - podglądać, napełniać np. pączek marmoladą
• filter - filtr
• fiśla - strych
• fiśnięty - pomylony
• flama - płomień
• flanca - rozsada
• flaszka - butelka
• flek - plama
• fliga - mucha
• fliger - samolot
• flyja - nieporządna gospodyni, brudas
• flyje - 1. rozwielitki (czasem waserflyje) 2. fusy, zawiesina, pomyje
• fojera, fojerka - ognisko
• fojercojg - zapalniczka
• fojerman - strażak
• fojerwera - straż pożarna
• fomlowanie - indywidualna gra w fusbal
• forhang - zasłona
• fórt - ciągle precz, (być fórt) daleko
• frasunek - zmartwienie
• frechowny - bezczelny
• frela - panna, zdrobniale z sympatią frelka - panienka
• frup, fróp - korek butelki
• fulać - kłamać, mówić niestworzone rzeczy
• funt - pół kilo
• furgać - fruwać, latać, łopotać (dot. np. flagi)
• furt - precz, (być furt) daleko
• fusbal - piłka nożna
• fusgruba - kanał piekarski
• fuslapa - onuca
• futer - jedzenie, pasza dla zwierząt
• futrować - karmić zwierzęta, żartobliwie w stosunku do człowieka
• fuzekle - skarpetki
• fyjtla - 0,25 litra wódki
• fynsterbret - parapet
• fyrlok - mątewka
• fyrtniony - zwariowany

G

• gacić - ocieplać, izolować
• gadzina - zwierzęta
• galert, galyt - galareta z nóżek wieprzowych
• galoty - spodnie
• gańba - wstyd
• ganc - całkiem, bardzo
• gardina - zasłonka, firana
• gardinsztanga - karnisz
• gebis, gybis - proteza (zębowa)
• geburstag - urodziny
• geldtasza - portfel
• gelender, gelynder - poręcz
• geltag - dzień wypłaty, wypłata
• genau - 1. teraz 2. dokładnie
• gepel - kierat
• gericht - sąd, budynek sądu
• gibać się - śpieszyć się
• gibem - szybko
• gibis, gybis - sztuczna szczęka
• gibki - szybki
• gichnońć - uderzyć
• gift - trucizna
• gilać - łaskotać
• gilgotki - łaskotki
• gipsdeka - sufit
• gira - noga
• giskana, gizkana - konewka, polewaczka
• gitra - kraty
• giwera - karabin
• gizd, gizder - diabeł
• glaca - łysina, glacok - łysy
• glajza - szyna
• glajzy - Aparat na zeby (lub l.m. słowa szyna)
• glanc - połysk
• glancować - polerować
• glaska - szklanka
• glaskugle - bombki
• glaskule - szklane kulki
• glyjta - emalia
• gładko - ślisko
• głoskać - głaskać, pieścić
• gnojok - pryzma na obornik
• gnotek - pniak, klocek do rąbania drewna
• godać - mówić
• godka - mowa, język
• godny - głodny
• Gody - Boże Narodzenie
• goloc - fryzjer
• góra - strych
• gorać, goreć - palić się
• görka - poddasze, górka
• gorki - gorący
• gorol - nie Ślązak, góral
• gorszyć się - obrażać się
• gorzoła, gorzołka - wódka, alkohol
• gowa - głowa
• grabcok - grab
• graca - łapa, motyka
• gracać - powoli coś robić
• gramilić sie - wydostawać sie
• grincojg - jarzyny
• griyniol - zielona ślina "z płuc"
• grotek - balia
• gruba - kopalnia
• grubiorz - górnik
• grunta - fundamenty
• gryfny - ładny
• grzych - grzech
• gulik - studzienka uliczna, odpływ ścieków
• gulnac - napić się łyka
• gumolok, guminiok, gumiok - kalosz gumowy, (kalosze), gumowe buty
• gupi - głupi
• gupielok - głupiec (pobłażliwie)
• gutalin - pasta do butów
• gwjoździorz - astronom
• gymba - buzia, twarz
• gynsi pampek - stokrotka
• gynsty - gęsty
• gypehalter - bagażnik rowerowy
• gyrcać - bekać
• gyszynk - prezent

H

• habać, habić - nabrać czegoś ponad miarę, czasem też kraść - nahabiou żeh tego tyla co toruzki ni wiym co stym robić nabrałem tego tak dużo, że teraz nie wiem co z tym robić
• habozie - śmieci
• haderlok - szmaciarz (handlarz makulaturą, zajęcie archaiczne)
• hadra - szmata
• haferfloki - płatki owsiane
• haja - awantura, kłótnia, bijatyka
• hajcować - palić, grzać, ogrzewać
• hajer - rębacz strzałowy, górnik strzałowy
• hakać - plewić
• hakenkrojc - swastyka
• halać - głaskać
• halbcajt - połowa meczu (niem. halb + die Zeit = pół + czas)
• halnager - pomocnik budowlany
• haltysztela - przystanek (autobusowy, tramwajowy) (niem. halten + die Stelle = zatrzymać się + miejsce).
• hampelman - pajac
• handgrif - uchwyt
• handszuły - rękawiczki
• hapik, hapil - sknera
• harest, herest, hareszt - areszt, więzienie
• harkać - pluć
• hasie - śmieci, popiół z pieca
• hasiok - śmietnik, popielnik, popielniczka
• haszpel - zwrotnica (w kopalni)
• hauskyjza - "półtopiony" ser z kminkiem o ostrym smaku
• hawerfloki - płatki owsiane
• haziel - ubikacja
• hazok - zając
• heft - zeszyt
• heftować - wymiotować
• hejbama - akuszerka
• heklować - szydełkować
• heksa - czarownica, zła kobieta
• heksenszus - nagły ból kręgosłupa, "postrzał"
• hepać - odbijać (odgłos po jedzeniu)
• hercklekoty - palpitacje serca
• hercowa - łopata do węgla
• hercszlag - zawał serca (niem. der H?rzschlag)
• hereszt - areszt
• heresztant - aresztant
• heresztować - aresztować
• heringi - śledzie, patrz bratheringi
• heta! - w prawo! (przy powożeniu komenda dla konia)
• hica, hyc - upał
• hintehaus - oficyna
• hoch glanc - wysoki połysk
• hołda - wysypisko w pobliżu kopalń, hut i zakładów przetwórczych
• honem - szybko
• huciorz - hutnik
• hunzytryjgi, hozyntregry, hozyntregi - szelki
• hyngiel, hynkiel - uchwyt
• hyrdoń - szyja

I

• inacyć, przeinacać - przekręcać, wywracać kota do góry nogami
• inkszy, inakszy, inszy - inny
• ino - tylko, iny
• internec - internet
• ize - że

J

• ja - tak
• jagódki, jogódki - porzeczki
• jakla - marynarka, żakiet, kurtka
• jamrać, jamrować - skarzyć się, lamentować
• jedyn - jeden
• jeronie, jezderyna (wyrażenie ekspresywne) - do pioruna
• jezderkusie ! - o rany !, okrzyk przestrachu,
• jo - ja (rzecz., lp, M.)
• jodać - jeść
• jodło - jedzenie
• juzaś - znowu
• jył - ił, pole iłowe
• jyny - tylko

K

• kabza, kabsa - kieszeń
• kachla - kafelka
• kachlok - piec kaflowy
• kadubek - budka lęgowa dla ptaków, karmnik
• kaj tam - gdzie tam
• kaj? - gdzie?
• kalfas - pojemnik na zaprawę murarską
• kalić sie - opłacać się, np. To mi sie niy kali = To mi się nie opłaca, chmurzyć (Chmurzy się nad Mikołowem = Kali się nad Mikołowem)
• kalyka - kaleka
• kamel, kamela - wielbłąd
• kamelka - rumianek
• kamerlik - komórka
• kamrat - kolega, kompan, przyjaciel, towarzysz
• kamrateczka - przyjaciółka, powierniczka
• kana, kanka - bańka (np. na mleko)
• kandy - gdzie, którędy, dokąd
• kanona - armata
• kapa - przód (nos) buta, narzutka na łóżko, narzuta betonowa na komin itp.
• kapelka - beret
• kapelonek - wikary
• kapoła - idiota
• kapołka - serwetka
• kara - taczka
• karasol, karyzol - karuzela (Górny Śląsk *)
• karlus - przystojny chłopak
• karminadel, karbinadel - kotlet mielony
• karnąć się - przejechać się
• karpyntel - potencjometr (regulator w radiu)
• karyta - kareta
• kasik, kajsik - gdzieś
• kastrol - sagan
• katung - karton, kartong
• kaugumina, kauguma - guma do żucia
• kawalery - pajęczyny
• keciok - karuzela łańcuchowa
• kejfer - stonka ziemniaczana
• kelnia - chochla
• kepa - strzał głową (w fusbalu), skok do wody "na głowę"
• kerchow, kirchow - cmentarz
• kery - który
• kesik, kejsik - kiedyś
• keta, kieta - łańcuch, bransoletka
• kibel - wiadro
• kichol - nos (brzydki)
• kidać - plamić, kapać
• kidnac - nalać trochę wody
• kiecka - spódnica, sukienka
• kiej - gdy, kiedy, kie
• kielnia - chochla
• kierhof - cmentarz
• kiero, kiery - która, który
• kieryndy - którędy, dokąd
• kieuzać - slizgać się, kieuznouć - poślizgnąć
• kilać - łaskotać
• kimać - spać
• kiniol - nos (brzydki)
• kipować - strzepywać popiół z papierosa
• kista - skrzynka, np. kista piwa
• kiszka - kwaśne mleko
• kizlok - kamień
• klachać - plotkować, por. teklać
• klachy - plotki
• klajd - suknia
• klang, klank - dźwiek
• klapaczka - łapka na muchy
• klapiczka - pułapka na ptaki
• klapiok - twarz
• klapsznita - podwójnie złożona kromka
• klara - słońce
• klejzy, klołzy - kluski (nie makaron!!!)
• klekot - grat
• klepoki - bilon
• klipa - fajtłapa, niezdara, niedołęga
• klojznońć, kielzać - poślizgnąć się
• klopsztanga - trzepak
• klotka - klatka
• klouper - trzepaczka (do dywanów)
• klupać - pukać
• kłóotka - kłódka
• knefel, kneflik - guzik
• knobloszka - kiełbaska czosnkowa, parówka
• knyrps, knirps - parasolka
• kobiyta - kobieta
• kobuch - jastrząb, nieporęczne naczynie (Górny Śląsk *), kontroler (biletów)
• kocher - pojedyncza, elektryczna kuchenka.
• kofer - walizka
• kojtnąć - umrzeć
• kokosfloki - wiórki kokosowe
• kokot - kogut
• kokotek - kran
• kole - koło, niedaleko, obok, wokół
• kolybać - kołysać
• koło - rower
• kołocz - ciasto drożdżowe, placek ? kołoczek - drożdżówka
• koncek, konsek - kawałeczek
• Kongresówka - ludzie z K. - z byłego zaboru rosyjskiego
• kopacka - wykopki (ziemniaków)
• kopidoł - grabarz
• kopruch - komar
• kopyrta - koperta
• kopyrtka - salto, przewrót
• korcić - kusić
• korflasza - bania na wino
• kostyra - kość
• koulkastla - węglarka
• kowol - kowal, pracownik torowy
• kozać - kazać
• kozatelnica - ambona
• kozok - koźlarz (grzyb)
• kragel, kragiel - kołnierz
• krajzyga - piła tarczowa z blatem
• krancek - plasterek ? krancek wurztu - plaster kiełbasy
• krauza - słoik
• krepel - pączek
• kristbaum - drzewko świąteczne, choinka
• krojc - krzyż
• krojcok - mieszaniec (ras); osoba, której rodzice pochodzili z dwóch różnych grup etnicznych; mieszaniec polsko-śląski
• krojcung - skrzyżowanie
• krojzoter - żmija zygzakowata
• kronflek - obcas, fleczek
• krupniok - kaszanka
• krupy - 1. kasza; 2. drobny grad
• kryka, kryja - laska
• kryklać - mazać, bazgrać na papierze
• krzipop - rów
• krzok, kszok - krzak
• ksiónc - ksiądz
• kucać - kaszleć
• kudłać - czochrać
• kudły, kudełki - brzydkie włosy
• kukać - zerkać
• kuklok - tzw. judasz, wizjer w drzwiach
• kulać - 1. toczyć; 2. wałkować (np. ciasto na makaron)
• kurbla - korba
• kurzica - cynamon
• kurzok - palacz
• kurzyć, kurzić - palić papierosy
• kusik - buziak
• kust - wyżywienie
• kwaska - 1. kapusta kiszona; 2. sok z kiszonej kapusty
• kyjza - ser

L

• lachać sie - śmiać się
• lacie - domowe obuwie
• laclik - śliniak
• lajera - katarynka lub ciągłe powtarzanie tego samego
• lajerman - kataryniarz
• lajsta - listwa
• larmo - hałas
• lasia - metalowa poprzeczka przy słupku, do której przybija się przęsło płotu
• latopjyrz - nietoperz
• latoś - w tym roku
• latosi - tegoroczny
• lauba - 1. ganek 2. altana 3. wiatrołap
• laubzega - cienka piłka metalowa do wycinania gł. w drewnie (włośnica)
• launa - humor
• lazaryt - szpital
• leber - osoba niefrasobliwa, leser
• leberwuszt - pasztet (wątrobianka)
• lecieć - padać (deszcz), biec
• leko - łatwo
• leluja - ciamajda, mieczyk (bot.), lilia (bot.)
• lewajtkosz - mańkut
• lezie - idzie, wchodzi
• lilowy - fioletowy
• limo - podbite oko
• linkera - kierownica
• lipścić - flirtować, chodzić ze sobą
• lipsta - narzeczona, ukochana
• liwa - gęś
• lojza - wesz
• loncetla - kwit z wypłaty
• lufciorz - turysta
• luft - powietrze
• luftnąć sie - nie trafić w coś, zaczerpnąć powietrza,
• luftować - przewietrzać, np. pomieszczenie
• lump - dziad
• lygnąć sie, legnąć - położyć się
• lyjówa - brzydka fryzura, tluste, przepocone wlosy
• lykarstwo - lekarstwo
• lykować sie - leczyć się, opatrywać
• lyńdźwiny - nerki
• lynga - bagietka

Ł

• łach, łachy - ubranie
• łaska - łasica
• łaz - młody las
• łazęga, łazynga - włóczykij
• łazić - chodzić
• łeb (rzecz., lp, f(!), M.) - łeb (rzecz., lp, m, M.)
• łobrus, uobrus - obrus
• łobślindrać się - ubrudzić się
• łociec, uociec - ojciec (także fater)
• łonaczyć, załonaczyć - robić, załozyć, zmieniać, przekształcać (słowo wytrych, jak np. tegować)
• łoński - miniony (rok, tydzień)
• łosiym, łoziem - osiem
• łosprawiać - opowiadać
• łostuda - kłótnia
• łoszczymnie - ciemno i ponuro
• łoszkliwy, oszkliwy - wstrętny, ohydny
• łoszkrabiny - obierzyny z ziemniaków

M

• macha - mina
• majs - kukurydza
• majtać - robić ślad pędzlem lub malować drobnymi ruchami(ZL)
• majzel - przecinak
• makówa - rękawica, rękawica bokserska
• makówki - potrawa - deser wigilijny z mielonego maku, słodkich sucharów lub bułki i mleka
• malta - zaprawa murarska
• mamlać - żuć, lizać ? mamlać sie - całować się
• mamlas - niezdara
• mamrać - narzekać
• mandle - migdały
• mantel - płaszcz
• mara - smród
• maras - brud, błoto
• masara - duża mucha
• maścić - psuć, zawalać sprawę
• maślnicka - maselniczka
• masny - tłusty, (ale jeżeś masny - ale jestes gruby)
• masorz - rzeźnik (zrr,)
• maszkiycić - jeść, wyjadać smakołyki
• maszkiytnik - łakomczuch, osoba łasa na słodycze
• maszkyty - słodycze
• maznońć - uderzyć
• medalikorze - ludzie z Częstochowy
• melać - mleć
• merta - mirt
• meter - metr
• miano - imię i nazwisko, nazwa
• miech - worek
• mierzić - denerwować (od zmierzły - nieznośny)
• miesioncek, miesionczek - Księżyc
• mieszek - portfel na drobniaki lub portfel
• miglanc - cwaniak, łobuz
• mioł - miał
• misyjo - misja
• miszong, miszung misiung - zaprawa murarska; bałagan
• mita - środek boiska piłkarskiego
• miyjsce - miejsce
• miynsek - portmonetka (ŚO
• mjarkować - badać
• mlyc - mniszek lekarski
• mo - ma
• mobilniok - telefon komórkowy
• moczka - potrawa wigilijna
• modry - niebieski
• mody - młody
• mojik - podbiał
• mondry - mądry
• mono, możno - może
• moplik - motorower
• morzisko - biegunka
• morzyć - czuć bóle brzucha
• mosz - masz
• mota - ćma, mól
• motlać się - gmatwać się, plątać
• możno - możliwe
• mulorz - murarz
• municyjo - amunicja
• murcek - górnik (patrz tez ryl - obraźliwie)
• muskle - muskuły
• muter, mutra - matka
• muterka - nakrętka
• mycka - czapka
• myjtermas - metr krawiecki
• mylka - zupa mleczna z mąką

N

• na! - masz!; (proszę) weź
• nachtop - nocnik
• naćkać się - najeść się, napchać żołądek
• nacyjo - naród
• nagaty - goły
• nagel - gwóźdź
• najduch - 1. znajda; 2. smyk (o dziecku)
• naloć komuś - pobić kogoś
• nańće - proszę wziąć
• napasztować - przedrzeźniać, dokuczać A uon mie napasztuje - on mi dokucza
• naprać sie - upić się
• naprany - pijany
• naroz - naraz
• naskfol - specjalnie
• nasuć - nasypać
• nazad, nazod - z powrotem,
• nazdać - zwymyślać
• nec - siatka
• Neger, Nyjger - Murzyn
• nerwowac - denerwować
• nie wert - nie warto
• nieskoro - późno
• nikaj - nigdzie
• niy? - nie?
• Niymiec - Niemiec
• niyusuchliwy - nieposłuszny
• nociastek - zakwas chlebowy
• nudelkula - wałek do ciasta
• nudelzupa - rosół (zupa) z makaronem
• nudle, nugle - makaron
• nulki - szpulki
• nupel, nuplik - smoczek

O

• obacht! - uwaga !
• obalić - przewrócić
• oberiba, ouberiba - kalarepa
• obiód, łobiód - obiad
• oblekać - ubierać
• oboczyć - zobaczyć, ujrzeć, dostrzec
• obstować - stać za czymś (dotyczy wyrażanych opinii, światopoglądu)
• obsztalowac - zamowic
• obuć - założyć, ubrać
• oddychnąć se - odpocząć sobie, odetchnąć
• ofultać się - popluć się, pobrudzić się jedzeniem
• ogacić - owinąć lub ocieplić
• ogonek - kolejka
• oklapnyć - opadnąć
• olik - niski gruby człowiek
• ołblat - podstawka pod piwo, okrągły wafel wyrabiany jak gofry
• oły, uły - krzywe nogi
• oma - babcia
• omparta - rzut sędziowski
• Oni, Łoni - Wy. Dawniej zwracano się do starszych osób zawsze z szacunkiem, w 3-ej osobie.
• onkel - wujek
• opa - dziadek zobacz też upa
• oplerka, oplerek - gruba parówka
• ordnung - porządek
• ostuda, łostuda, uostuda - wstyd, obciach, Niy rób mi uostudy - Nie przynoś mi wstydu,
• ouberiba, oberiba - kalarepa
• ożyrok - pijak

P

• padać - mówić, powiadać
• padze - pada
• paker - muskularny mężczyzna
• pakerny - umięśniony, wielki
• pampoń, pampuń - rolnik, gospodarz np srogi pampoń - bogaty gospodarz na wsi
• pana - przebita opona
• pantać - pętać, wiązać, przywiązywać
• papać - jeść (używane w stosunku do dzieci)
• papagaj - papuga
• papel - twarz (gruba) "taki papel"
• papendekel - tektura
• papiok, papniok - gwózdek (dokładnie gwóźdź wbijany do papy)
• paryzol - parasol (por. knyrps)
• pastwa - pastwisko
• patrony - naboje ? placpatrony - kapiszony
• patyntregel - bagażnik
• pedzieć - powiedzieć
• penzyja, pynzyja - w:emerytura
• perfum, parfium, parfin - w:perfumy
• petronelka - lampa naftowa
• pfyrzichy - brzoskwinie
• pic - blef
• piec - smażyć
• pieroński - cholerny
• pierwyj - dawniej
• pikać - kłuć
• pila - tabletka, pile - tabletki
• pilować - iść/jechać szybciej
• piontka - pięćdziesiąt groszy
• piskać - gwizdać, grać na piszczałce
• pitfok - nóż do chleba, kozik, scyzoryk
• piyńć - pięć
• piyńść - pięść
• piznąć - uderzyć, np. Na banhofie pizło dwie - zegar dworcowy wybił drugą (godzinę)
• plac - podwórko
• plała - brezentowy dach ciężarówki, dach namiotu
• plandeka - brezentowy dach ciężarówki
• planeciorz - astrolog
• plaskaty - płaski
• plompa - pompa
• płaczki, płacki - łzy
• płony - niesłony, jałowy
• po bosoku - boso
• po leku (patrz leko) - powoli, łatwo
• po wiela? - za ile?
• póć - chodź (idziemy)
• pochać - broić, ruszać żarem w palącym się piecu
• pocwić - zauroczyć (tylko w stronie czynnej)
• podciep - podrzutek
• podugowaty - podłużny
• podwiela - póki, dopóki, dokąd, jak długo
• pódź (nó) sam - chodź (no) tu
• podzim - przedzimie, późna jesień
• podziwać sie - przyglądać się
• pogańskie krupy - kasza gryczana
• pojakymu - dlaczego
• pole - podwórko (zp)
• Poloki - Polacy, emigranci z poza Śląska
• Polska - teren Polski poza Śląskiem
• półrzitek, półźitek - pośladek
• pomywać - zmywać naczynia
• Ponbóczek - Pan Bóg
• ponć - pielgrzymka
• pońść - pójść
• popsznioł, popśnioł - narwaniec nicpoń
• portmanyj - portfel, portmonetka
• porwać - ukraść
• posa?knąć - rzucić urok, zaczarować
• poślimtany - poplamiony
• pośmiwny - lubiący wyśmiewać innych
• pośtamfować - potłuc, rozgnieść ziemniaki
• postrzedni - pośredni, średni, środkowy
• potek - ojciec chrzestny
• potka - matka chrzestna
• potrow - drugi pokos siana
• powanz, powąz - drąg do mocowania siana i słomy na wozie
• powązić - mocować snopy lub siano na wozie
• pozór - uwaga
• pra? (zwrot retoryczny) - prawda?
• prać się - bić się
• prawok - prawdziwek (grzyb)
• preswuszt - salceson
• procesyjo - procesja
• prontki - druty (dziewiarstwo)
• przać komuś (a. pszać) - kochać kogoś, schlebiać komuś
• przeca - przecież
• przeciepować - wypominać, przerzucać
• przedsia - samodzielnie, na własną rękę
• przekludzać się - przeprowadzać się
• przeńście - przejście
• przepadzity - zachłanny
• przifanzolić - uderzyć, przypieprzyć
• przychlast, przichlast - pupil, maminsynek
• przykopa, przikopa - rów, strumyczek
• przyrychtować - przygotować
• psikać - kichać
• psinco, psińco - nic,
• pszoć - kochać
• pukiel, pukel - garb; plecy
• pukieltasia, pukieltasza, pukieltaśka - plecak, tornister
• puklaty - garbaty
• pulać się - śmiać się, naśmiewać się
• pultok, putek - indyk
• půń, půnki - jabłoń, jabłonki
• purtnońć sie - puścić bąka
• pychol - pysk
• pykać kogoś - kiwać kogoś
• pympek - pępek
• pyndala - pedał
• pyrlik - duży młot
• pyrsk - na zdrowie, cześć (na pożegnanie)
• pyrtek - malec
• pytok - żebrak

R

• rabarber - rabarbar
• radijok, radyjo - radio
• radiska - rzodkiewka
• raja - 1. grządka, 2. wers, 3. rząd (w drugyij raji - w drugim rzędzie), 4. kolejka (po zakpu czegoś) boua srogo raja była duża kolejka
• rajbetka - packa murarska
• Rajch - Niemcy (jako kraj, ale głównie RFN)
• rajcować - 1. dyskutować, 2. podniecać, 3. ?
• rajza - podróż
• rajzować - podróżować
• rajzyfiber, rajzefiber - lęk (radość, podniecenie) przed podróżą
• recht - racja (zwykle w wyrażeniu "mosz recht" - "masz rację")
• rechtor, rechtór, rechtorka, rechtórka - nauczyciel, nauczycielka
• reklamtasza, reklamtasia - reklamówka (torba foliowa)
• robić - pracować
• robotny - pracowity
• rod, rody/ - a - zadowolony/-na
• rogolka - mątewka
• rojbrować - rozrabiać, awanturować się
• rolwaga - wózek transportowy
• roma - rama, fenster roma rama okienna
• romplować - hałasować
• routkapa - koźlarz czerwony
• rouza - róża
• roz, ros - raz
• roztomaity - różnorodny
• roztomiły - bardzo miły
• ruby - gruby
• rugzag - plecak
• ruła - 1. rura, 2. tempo (wolne), 3. cisza, spokój
• rumpel - rozbójnik, rozbrykane dziecko
• rus - karaluch
• rychtować - przygotować,
• rychtować do pjeca - ładować węgiel do pieca
• rychtyk, rychtig, richtig - 1. całkiem, zupełnie, bardzo, naprawdę, 2. w porządku
• ryczka, ryczla - stołeczek
• Rydułtowik - mieszkaniec Rydułtów
• ryl, rylka - szpadel
• ryma - katar
• ryszawy - rudy
• ryzok - rudzielec
• rzadny, rzodny - brzydki
• rzegotać - mówić bez ustanku
• rzondzić - mówić chopy se rzondziouy we szynku
• rzykać - modlić się
• rzympolić - grać na instrumencie (nieporadnie na instrumencie smyczkowym lub gitarze)

S

• sagość - nagość
• sakry - (iść do) diabła, iść w sakry - spieprzać
• sałot - sałata
• sam - tu, tutaj
• sandale - sandały
• sapieron - Górnoślązak (hanys)
• scyzoryki - (przykro mi, ale zasłyszane) emigranci z płd-wsch. Polski, "z tzw. miękkich gruntów"
• seblekać się, seblykać się, seblyc się - rozbierać się
• sebuć się - zdjąć buty
• sebuwac - przyrząd do zdejmowania butów
• sejmować - zdejmować
• sekutnik - komornik
• seminać - zdejmować
• serwet - obrus
• si - gorące
• siąpić, siąpą - mżawka
• siedlok - rolnik, który ma dużo pola
• siedym - siedem
• sielok - pług dwuskibowy
• siksa - pogardliwie na młode kobiety
• sioci - sianie zboża
• siodać, siednyć - siadać, usiąść
• sipi - mży
• siupa, sipa, szipa - łopatka na śmieci
• siyc - kosić zboże
• siymiyniotka - zupa wigilijna z siemienia lnianego
• skóndsi - skądś
• skopiec, skopek - wiadro do dojenia krów
• skóra - człowiek skąpy
• skorzica - cynamon
• skrobaka - miotła z gałęzi brzozy
• skrobek - krochmal
• skrynt - zakręt
• skubaczki - kobiety skubiące pierze
• skukać - schować
• skuli - z powodu, z tej przyczyny
• skyrs (czego) - dlaczego
• slypia - oczy
• Słowiok - Słowak
• słożyć (w piecu) - zapalić (w piecu)
• smarkoc, smarkocz, smark - młody, niedoświadczony chłopak, smarkacz
• smykać, smyczyć - iść gdzieś leniwie, bez chęci, spacerować bez celu, włóczyc się
• snadnie - prosto, łatwo
• somsiek - miejsce na słomę w stodole
• sopnąć - zareagować agresją (dot. zwierząt, ale nie tylko)
• soroń - ktoś obrażony, obrażalski
• spodni - dolny
• spodnica - halka
• spodnioki - kalesony
• spolegliwy - godny zaufania
• spórny - niegrzeczny
• spotrzebować - wykorzystać (gdy czegoś zabraknie)
• sprać - zbić (dziecko)
• spynd - skup żywca
• spyrka - słonina
• sranda - dowcip, sensacja
• srandowny, srandownik - dowcipny, żartobliwy, żartowniś
• srogi - wielki, ogromny
• stalkapa, sztalkapa - stalowy nosek buta (np. glana)
• starka, starzyk, starzik - babka, dziadek
• stela - stąd, być Cieszyniokiem, Cesarokiem
• stofka, stowka - pobór rekrutów
• stow - staw
• stracić - zgubić
• strom - drzewo
• strzibny - srebrny
• strzoda - środa
• styknie - wystarczy
• suć - sypać, puszczać gazy
• suchać - spowiadać
• suchatelnica - konfesjonał
• swaczyna - podwieczorek
• swobodno, swobodny - panna, kawaler
• sym - tam - czasami, od czasu do czasu
• synek - chłopak, młody mężczyzna
• syr - ser
• szaberplac - targ
• szac - kawaler, zalotnik
• szajs - dziadostwo, badziewie
• szaket - marynarka
• szałot - sałata, sałatka ziemniaczana
• szandara - żandarm, policjant
• szaufynster - wystawa, okno wystawowe
• szauszpiler - aktor
• szauszpilerka - aktorka
• szczewa - jelita, flaki
• szczewiki - buty
• szczyrkówka, szczyrkófka, szczyrkawka - grzechotka
• szelontać - wstrząsać
• szery, szyry - nożyce
• szezlog, szezlong - tapczan
• szkarboły - buty (zazwyczaj stare, ciężke lub zniszczone męske buty)
• szklok - landrynka
• szkolorz - uczeń
• szkryflać - pisać
• szkudzić - potajemnie czegoś szukać
• szkuty - włosy
• szkyrtać - drapać
• szlag - uderzenie
• szlajfka - wstążka, sznurówka
• szlajmaszyna - szlifierka
• szlanga - żmija, wąż
• szlaubyncjer - śrubokręt
• szlauch - wąż (np. strażacki), gumiszlauch - wąż gumowy
• szlojder - proca
• szlug - papieros, końcówka papierosa
• szlus - koniec, amen, kropka
• szłapa - 1. klapa, wejście na strych, 2. noga
• szłopiec - pomieszczenie nad chlewem, oborą, gdzie magazynuje się siano lub słomę
• szmary, smary - lanie
• szmaterlok - motyl
• szmergielpapiůr, szmergiel - papier ścierny
• szmira - smar
• sznaps - kieliszek wódki, wódka
• sznita, sznitka - 1. kromka chleba (por. klapsznita) 2. cięcie, blizna po cięciu na ciele
• sznupa - 1. pysk zwierzęcia 2. nos
• sznupać - szukać, wąchać, grzebać w nieswoich rzeczach, np: zwroty śląskie?
• sznupy - tabaka
• szolka - filiżanka, kubek
• szoł - szedł
• szpanga - spinka do włosów (metalowa)
• szpanować - prostować np. szpanować gardiny, usztywniać (np. linę).
• szpas - przyjemność, zadowolenie
• szpek - słonina
• szpil - gra, zabawa, mecz, rozgrywka (np. w kartach)
• szpiler - gracz, zawodnik
• szpilplac - boisko piłkarskie
• szpind - szafka na ubrania robocze
• szplint, śplint - bolec
• szpliter - ostry, drobny kawałek kości lub szkła, odłamek
• szporobliwy - oszczędny (zaleta)
• szporować - oszczędzać, gromadzić pieniądze
• szpotlać się - potykać się (o własne nogi)
• szpyndlik - szpilka
• szpyndlikosz, szpyndlikorz - skąpiec, człowiek drobnostkowy
• szpyrka - skwarka, kawałek smażonej słoniny,, słonina
• szrank - szafa
• szrauber - wkrętarka
• szraubsztok - imadło
• szrot - używane części samochodowe
• sztachlok - agrest
• sztachnońć się - zaciągnąć się (papierosem)
• sztajger - sztygar
• sztajgnońć - awansować
• sztama - porozumienie
• sztamajza - dłuto
• sztand - stoisko np. na targu
• sztechówka, sztychówa - szpadel
• szteker - gniazdko elektyczne. przełącznik
• sztela - miejsce
• sztelung - pozycja
• szterować - 1. popychać, szturchać, ale też wywierać presję psychiczną, 2. przeszkadzać
• sztof - materiał (np. na sukienkę)
• sztok - piętro
• sztole - buty piłkarskie (korki)
• sztople - drewniane podpory
• sztora - zasłona
• sztrachycle - zapałki
• sztraf - kara
• sztrajchować - malować
• sztrasebanka, sztrasenbana - tramwaj
• sztreka - droga, chodnik, wał ziemny
• sztrofa - zwrotka
• sztrom, śtrom - prąd
• sztrykować - robić na drutach
• sztuba - areszt domowy
• sztuce - getry piłkarskie
• sztuchać - popychać
• sztyglować się - stroić się, malować się (makijaż), poprawiać swój wizerunek
• sztyjc - ciągle
• sztyrdziści, śtyrdziści - czterdzieści
• sztyrnoście, śtyrnoście - czternaście
• sztyrować - przeszkadzać
• sztyry, śtyry - cztery
• szumina - piana
• szupy - skorupy z jaj
• szusblech, szucblech - zderzak, błotnik rowerowy
• szwajsować - spawać
• szwarny - elegancki, przystojny
• szwestera - siostra
• szwigerfater - teść
• szwigermuter - teściowa
• szwong, szwung - pęd, rozpęd, zamach
• szychta - dniówka

Ś

• śćepnůńć - zrzucić
• ściebać - drapować, plisować, np. drobno ściebany klajd drobna plisowana suknia
• ściyl - ściółka
• ściyrnie - ściernisko
• śekane - mięso mielone
• śkryftnąć - wyłączyć (np. światło)
• Śląsko godka - Gwara Śląska
• śleper - ładowacz
• ślepok - bąk
• ślimok - mazgaj
• ślimtać - płakać, ślinić
• Ślónzok, Ślojnzok - Ślązak
• ślyndzuchy - łyżwy
• śmiéra, śmiyra, szmiera - smar
• śmiérkosz, śmiyrkorz - brudas
• śmiertka - kostucha, śmierć
• śmiotek - miotełka
• śmjatek - szczotka do zamiatania na šipa - łopatkę do kurzu
• śniodać - jeść śniadanie
• śniołek - podgrzybek
• śpanga, szpanga - spinka, klamerka
• śpik, śpiki, śpikol - smark, smarki, smarkacz
• śrobśtok - imadło
• śteker - przełącznik
• śtopować - cerować
• śtora - zasłona
• śtrykować - sztrykować
• śtyryrogaty - czworokątny, kwadratowy
• świdraty, świrzaty - zezowaty
• świynte jonki - czerwona porzeczka
• świynty - święty
• świyrcok - świerk

T

• tablyt - taca
• tabula - tablica szkolna
• tachać - dźwigać, przenosić ciężkie przedmioty
• tajla - część
• tajojki, tajuźki - Lwowiacy też ogólnie polscy emigranci z byłego ZSRR.
• takutki, takućki - taki sam
• tańcować, tańcowaczka - tańczyć, zabawa taneczna^
• tanksztela - stacja benzynowa
• targać - rwać, wyrywać
• tarło - tarka
• taskać - nosić
• taślampa, taszlampa, taszenlampa - latarka
• tasza, tasia, taśka - torba
• taszyntuch - chusteczka do nosa
• tej - herbata (napój) (przeważnie dotyczy mocno zaparzonej)
• tekla - plotkara
• tela - tyle
• telki - tak duży
• terozki - teraz
• tinta - atrament
• tintać - pić
• tisztuch - obrus
• titać - trąbić klaksonem
• titek - klakson
• toć - oczywiście
• tomata - pomidor
• tonkać - moczyć
• topek - nocnik
• toplać - moczyć
• tor - bramka na boisku; gol,
• torman - bramkarz
• torta - tort, tortensztik - porcja, kawałek tortu
• tóż - w takim razie
• tragac - taczka drewniana
• treger - szyna (w konstrukcji stropu)
• trep - niezdara, nieudacznik, głupek
• trepy - chodaki, ogólnie buty
• trichter - lejek
• trit - wycieraczka do butów
• trómpka - trąbka
• tropić (się) - męczyć (się)
• trowa - trawa
• trówła, truhła - ozdobna skrzynka na ozdobności
• trufać - przypuszczać
• trujok - grzyb trujący
• tryjtki - buty piłkarskie
• trza, trzeja - trzeba
• trześnia - czereśnia
• trzewiki - buty
• trzi, trzij - trzy
• tubera - gruźlica
• tuberok - gruźlik
• tunki - tenisówki, trampki
• tuplikować - tłumaczyć
• tuplok - duży kufel piwa, (karty) podwójna karta
• tuśki - kredki do makijażu
• tusty - otyły, tłusty lub smalec
• tutej! - pij! (do małego dziecka)
• tyjater - teatr
• tyrać - zasuwać
• tyrckać, tyrtkać - biegać truchtem
• tyta - róg obfitości (torba ze słodyczami dla pierwszoklasistów) także pupa
• tytka - torebka papierowa

U

• uberiba - kalarepa
• uciupać - narabać drzewa na rozpalke
• udawać - wydawać (pieniądze)
• ujek - wuj, ujec
• ukaranie - zmartwienie, kara
• unfal - błąd, wypadek,zwroty śląskie
• uniyskorzić (się) - spóźnić (się)
• unterhouzy - kalesony
• uślimtany - zapłakany
• utopiec, utoplec - baśniowy potwór, wciągał swoje ofiary do wody i topił je
• utropa - zmartwienie

W

• wachować - stróżować, pilnować
• wachtyrz - stróż
• wądół - jar
• wadzić się - kłócić się
• wajać - płakać, skarżyć się
• wajcha - zwrotnica lub uchwyt, np. dźwigni
• waleska - karetka pogotowia
• wander - spacer, wędrówka
• wandzka - pluskwa
• wanielicki - ewangelicki
• wartki, wartko - szybki, szybko
• warzecha, warzycha - warząchiew
• warzkuchnia - pomieszczenie gospodarcze, w którym się przygotowuje paszę dla zwierząt
• warzyć - gotować
• waserwoga - poziomica
• waszbret - tara do prania
• waszkorb - kosz na pranie
• waszpek - miednica (miska)
• wąty, wonty - 1. protest , 2. wątpliwości
• wawa - sprawiać ból
• węgiel - Wungiel, wongiel, WUngeil
• wela - fryzura, grzywka (ciepnąć welą - zarzucić grzywką)
• wercić się - opłacać się
• werk - zakład przemysłowy
• werkcojg - narzędzia
• werksztela - warsztat
• wertikol - szafka na bieliznę
• westa - kamizelka
• wetnąć się (o coś) - założyć się (o coś)
• wic - żart, anegdota
• wieczerzać - jeść kolację
• wieczerzo - kolacja
• wiela - dużo, ile (w pytaniach) (Wiela je godzin = Która godzina?)
• wieprzki - agrest
• wierch, wiyrch - góra (czegoś), wierzch
• wiertać - wiercić, borować zęby
• wierza - chyba
• wija - bijatyka, awantura
• wilijo - wigilia
• winszować - składać życzenia noworoczne
• wlazł - wszedł
• włazić - wchodzić
• włócyć pole - bronować pole
• woniać - wąchać, pachnieć
• wor - upał
• wrazić - włożyć, wtrącać się
• wszandy, wszyndy - wszędzie
• wuszt - kiełbasa
• wusztzupa - zupa z produktów świniobicia
• wycug - dożywocie
• wydować sie - wyjść za mąż
• wygnąć - wygiąć
• wylyś, wylyść - wyjść
• wynokwiać, wynokfiać - wydziwiać, grymasić przy jedzeniu
• wyntka, wyndka - wędka
• wypity - pijany
• wzióńść, wziyńść - wziąć, odebrać

Y

• Yjzel - osioł
• Ynglynder - Anglik
• Ynta - przewrót, upadek, skok do wody

Z

• zaciągaczki - zasłony
• zaciongnońć się - zachmurzyć się (o niebie)
• zadatek - zaliczka
• zadek - tył, tyłek, także rzyć
• zafrópować - zakorkować, zakręcić
• zagówek - poduszka pod głowę
• zajechać się - zamęczyć się
• zajta - strona internetowa
• zakludzić - zaprowadzić
• załośniczki - kolczyki
• zamt - aksamit
• zamtowy - aksamitny
• zand - piasek (niem. der Sand - piasek)
• zand gruba - kopalnia piasku
• zapucować - otynkować mur
• zarozki - zaraz
• zaś - znowu
• zastawiać - zatrzymywać (kogoś)
• zausznice - kolczyki
• zawarte - zamknięte
• zawiyrać - zamykać
• zawrzyć - zamknąć
• zbajslować - zorganizować np. zbajslować tref - zorganizować spotkanie
• zbereźny - nieskromny, erotyczny
• zbobcyć - zepsuć
• zdechlok - chuchro, zmęczona osoba
• zeblec się - rozebrać się
• zejgeblat - brzeszczot, także piłka do metalu
• zelter, zeltra - woda mineralna
• zerknyć, zerknońć - zaglądnąć, spojrzeć
• zic - siedzienie, siodełko, taboret
• zicać - siadać
• zicherka - agrafka
• ziele - chwasty
• ziemnioki, ziemioki - l.mn. ziemniaki, por. kartofle
• ziherung - bezpiecznik
• zipać, zipieć - sapać, rzęzić
• zista - babka piaskowa
• zmierzły - nieznośny, naprzykrzający się, marudny,(dziecko)nie wyspany (czytać rz nie ř)
• znojść, znolyźć - znaleźć
• zofórt - za chwilę
• zogówek - poduszka pod głowę
• zokle - skarpetki
• zol - podłoga (rzecz., lp, f, M.)
• zola - podeszwa buta, podbite oko
• zolicić, zolycić - zalecać się od zolejty, zolyty - zaloty, umizgi
• zolyty - zaloty
• zołza - sos
• zomek - zamek
• zońść - zajść
• zowita - panna z dzieckiem
• zrykowiny - zaręczyny
• zwyrtać sie - obracać się
• zymft - musztarda
• zyrtka - żerdź

Ż

• żadło, źradło, zdrzadło - lustro
• żadnik - sprośnik
• żałośnice - kolczyki
• żber - balin
• żdorać - zaczepiać
• żduchać - trącać (kogoś)
• żeleźniok - piec żelazny, wóz żelazny
• żymlok - bułczanka
• żymła - bułka
• żymła z karminadlem, ... z karbinadlem - bułka z kotletem mielonym (to nie hamburger)!!
• żyniaczka - ślub
• żynóć - pędzić (bardzo szybko biec)
• żyszka - skąpiec
• żywobyci - życie
• żyżyń - pragnienie

Ź

• ździwoczóny - wyprowadzony z równowagi