Para buch, koło w ruch
Odnowiona ponad stuletnia maszyna parowa z rudzkiej kopalni Bielszowice jest jedną z największych atrakcji skansenu maszyn parowych przy zabytkowej kopalni srebra w Tarnowskich Górach.
Maszyna parowa wyciągowa typu K-700, która od końca lat 90-tych ubiegłego wieku jest jedną z ekspozycji tarnogórskiego skansenu w tym roku przeszła gruntowny remont - została odmalowana i zakonserwowana. Historia maszyny sięga 1907 r., kiedy to została wyprodukowana w „Gutehoffnungshütte Sterkrade”, następnie w 1925 r. została zmodernizowana w „Donnersmarckhűtte” w Hindenburgu. Ta dwucylindrowa maszyna wyciągowa o wadze 150 ton z kołem pędnym typu Köppe o średnicy 7 m pracowała przez wiele lat przy szybie I - Ruch Bielszowice KWK „Bielszowice”.
Decyzja o przekazaniu zabytkowej maszyny do tarnogórskiego skansenu zapadła w 1997 r. – Od początku działalności naszego stowarzyszenia staraliśmy się dobrze współpracować z górnictwem. Owocem tej współpracy było pozyskanie takiej perełki jak maszyna parowa z kopalni Bielszowice. To wszystko nie byłoby też możliwe bez pozytywnej decyzji ówczesnego dyrektora kopalni, pana Janusza Niechwiadowicza – mówi Zbigniew Pawlak ze Stowarzyszenia Miłośników Ziemi Tarnogórskiej.
Maszyna parowa jest dziś jedną z atrakcji tarnogórskiego skansenu. – Naszą kopalnię odwiedza rocznie około 70 tysięcy turystów, którzy oprócz zwiedzania podziemnych korytarzy mogą na powierzchni podziwiać cuda techniki przemysłowej. W ubiegłym roku gościliśmy również kilkanaście zorganizowanych grup z Rudy Śląskiej – mówi Zbigniew Pawlak.
Oprócz zabytkowej maszyny z Bielszowic odwiedzający skansen mogą podziwiać dwie inne maszyny, które w swoim rodowodzie mają zapisany rudzki epizod. Są to maszyny wyciągowe z kopalni „Śląsk”, które pracowały w rejonie „Matylda” odpowiednio w szybie „Maria” oraz „Józef” trafiły one do skansenu pod koniec lat 70-tych ubiegłego wieku.
Maszyna wyciągowa jest podstawowym elementem kopalnianego wyciągu szybowego. Początkowo w górnictwie stosowano do napędu maszyny parowe, później zastąpione je maszynami elektrycznymi.
Zabytkowa kopalnia srebra w Tarnowskich Górach została udostępniona turystom we wrześniu 1976 r., w 450. rocznicę nadania Tarnowskim Górom praw miejskich. Jest to zabytkowy obiekt dawnego górnictwa kruszcowego o wartości unikalnej, nie tylko w kraju, ale i w Europie. Pod względem liczby zwiedzających turystyczne obiekty podziemne zabytkowej kopalni srebra znajdują się - po kopalni soli w Wieliczce – na drugim miejscu w Polsce. Przy zabytkowej kopalni srebra założono na powierzchni skansen maszyn parowych. Powstał on dla upamiętnienia historycznego faktu pracy pierwszej na tym terenie maszyny parowej w 1788 roku. Dziś skansen dysponuje 27 zabytkowych obiektów, wśród nich znajdują się maszyny wyciągowe, pompy parowe, parowozy wąskotorowe, agregat prądotwórczy, żuraw, walec parowy i inne.
