Ochrona ludności i obrona cywilna

1 stycznia tego roku w życie weszła ustawa o ochronie ludności i obronie cywilnej, do której do tej pory wydano kilkanaście aktów wykonawczych. Nakłada ona nowe obowiązki
na samorządy. W Rudzie Śląskiej praca nad ich realizacją przebiega równolegle z prowadzonymi od lat działaniami na rzecz bezpieczeństwa mieszkańców.

- Bezpieczeństwo mieszkańców zawsze było jednym z naszych priorytetów. Jednak w obecnej sytuacji międzynarodowej na pierwszy plan wysuwają się takie jego aspekty, które przez lata nie wydawały się już aktualne. Do tego nowe przepisy zwiększają zakres spraw, za które odpowiedzialne są władze samorządowe – podkreśla prezydent Michał Pierończyk.

Obiekty zbiorowej ochrony

Jednym z obowiązków, które ustawa nakłada na samorządy, jest zewidencjonowanie i utrzymywanie schronów, ukryć oraz miejsc doraźnego schronienia. W Rudzie Śląskiej schronów i ukryć zewidencjonowanych jest 110. Wiosną tego roku ruszył proces ich sprawdzania. W kontrolach biorą udział przedstawiciele Państwowej Straży Pożarnej, inspektorzy nadzoru budowlanego i pracownicy Wydziału Zarządzania Kryzysowego. Dotychczas przeprowadzono 50 takich sprawdzeń. Protokoły z nich trafią do prezydenta miasta, który zdecyduje o przydatności budowli do dalszego użytku, aby następnie mógł ruszyć proces związany z ich remontem i doposażeniem oraz prawidłowym oznakowaniem.

Obok schronów i ukryć, w zbiorze obiektów zbiorowej ochrony, funkcjonuje trzecia kategoria – miejsca doraźnego schronienia. Najczęściej będą to piwnice w niskich budynkach wielorodzinnych, odpowiednio wyposażone i ewentualnie wzmocnione.

System alarmowania

Obecnie cały zaludniony obszar Rudy Śląskiej znajduje się w zasięgu sygnałów alarmowych. System alarmowy na terenie miasta jest od 11 lat nieustannie modernizowany i obecnie obejmuje on już 26 syren, z których połowa to urządzenia mechaniczne, a połowa – elektroniczne. Te drugie, oprócz nadawania sygnałów alarmowych, mają możliwość nadawania również komunikatów głosowych, jeśli zajdzie taka potrzeba.

- Warto przypomnieć, że podczas treningów czy działań serwisowych praktycznie nigdy nie jest nadawany sygnał ogłoszenia alarmu, czyli dźwięk modulowany, a jedynie sygnał ciągły, oznaczający, w zależności od długości trwania, odwołanie alarmu lub alarm ćwiczebny. Jeżeli więc słyszymy ten pierwszy, to warto w pierwszej kolejności zainteresować się tym, co się dzieje – zaznacza Michał Miśko, zastępca naczelnika Wydziału Zarządzania Kryzysowego UM w Rudzie Śląskiej.

Aby odświeżyć wiedzę mieszkańców o rodzajach sygnałów alarmowych oraz tym, jak zachować się po ogłoszeniu alarmu miasto przygotowało plakaty informacyjne, które są przekazywane zarządcom nieruchomości i znajdą się docelowo na każdej klatce schodowej.

Łączność

Miasto ma zapewnioną alternatywną łączność radiową zarówno ze służbami Wojewody Śląskiego, jak i służbami miejskimi. Wykorzystywana Sieć Radiowa Zarządzania Kryzysowego Wojewody Śląskiego zapewnia łączność w całym województwie, ale miasto planuje również z własnej inicjatywy usprawnienia w tej dziedzinie.

Podmioty ochrony ludności

Zgodnie z nową ustawą prezydent miasta jest jednym z organów ochrony ludności i może wyznaczyć dodatkowe podmioty ochrony ludności poza tymi określonymi ustawowo. Prezydent Michał Pierończyk w odpowiednich zarządzeniach wyznaczył już 6 takich podmiotów i określił obowiązki każdego z nich. Są to: Aquadrom, Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji, Miejskie Przedsiębiorstwo Gospodarki Mieszkaniowej Towarzystwo Budownictwa Społecznego, Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji, Rudzki Zakład Aktywności Zawodowej, Śląski Inkubator Przedsiębiorczości.

Finansowanie

Część realizowanych przez samorząd działań to zadania zlecone z zakresu administracji rządowej, na które Ruda Śląska otrzyma środki z budżetu państwa. Z tych środków planowane są w tym roku inwestycje w zakresie zasobów ochrony ludności oraz miejsc doraźnego schronienia.

Nowe rozwiązania prawne dają również możliwość otrzymywania przez Miasto dotacji na realizację zadań własnych z zakresu ochrony ludności i obrony cywilnej. Te fundusze mają być przeznaczone na sprzęt wykorzystywany w ochronie ludności oraz doposażenie podmiotów ochrony ludności i obrony cywilnej.

Szkolenia

W czerwcu br. prezydent Michał Pierończyk uczestniczył w Akademii Pożarniczej w Warszawie w Wyższym Kursie Ochrony Ludności dla osób pełniących funkcję ministrów, sekretarzy stanu, podsekretarzy stanu i kierowników urzędów centralnych, a także wojewodów i marszałków województw oraz starostów, czyli również prezydentów miast na prawach powiatu. Kursy dla każdej z tych trzech grup oparte były na programie określonym w rozporządzeniu Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji.

Miasto również planuje szkolenia dla kadry Urzędu Miasta. Przeprowadzić je musi podmiot posiadający stosowną akredytację. Kolejnym krokiem będzie organizacja szkoleń dla mieszkańców i przedstawicieli podmiotów ochrony ludności.

Z własnej inicjatywy już teraz Wydział Zarządzania Kryzysowego realizuje cykl szkoleń dla uczniów w ramach przedmiotu edukacja dla bezpieczeństwa. Zajęcia prowadzone są głównie w szkołach podstawowych, ale zainteresowanie innych podmiotów, w tym szkół ponadpodstawowych jest ogromne. W październiku planowane jest również szkolenie dla nauczycieli, którzy będą mieli potem okazję przekazywać tę wiedzę swoim podopiecznym.

Centrum Zarządzania Kryzysowego

W skład Wydziału Zarządzania Kryzysowego Urzędu Miasta Ruda Śląska wchodzi również Centrum Zarządzania Kryzysowego, które utworzone zostało w 2007 roku i jest wypełnieniem obowiązku art. 18 ustawy o zarządzaniu kryzysowym. Zadania CZK to: pełnienie całodobowego dyżuru na potrzeby zarządzania kryzysowego, współdziałanie z centrami zarządzania kryzysowego organów administracji publicznej, nadzór nad funkcjonowaniem systemu wykrywania i alarmowania oraz systemu wczesnego ostrzegania ludności, współpraca z podmiotami realizującymi monitoring środowiska, współdziałanie z podmiotami prowadzącymi akcje ratownicze, poszukiwawcze i humanitarne, realizacja zadań stałego dyżuru na potrzeby podwyższania gotowości obronnej państwa, zapewnienie przepływu informacji na potrzeby zarządzania kryzysowego oraz koordynowanie działań w zakresie wspomagania działań ratowniczych.

CZK realizuje również zadania przewidziane wcześniej dla Ośrodka Dyspozycyjnego Prezydenta Miasta, tj. przyjmowanie zgłoszeń i interwencji mieszkańców dotyczących działalności administracji publicznej oraz funkcjonowania infrastruktury miejskiej takich jak: awarie oświetlenia ulicznego, utrudnienia w ruchu drogowym (budowa, remonty, oznakowanie) szkody spowodowane eksploatacją górniczą i niekorzystnymi warunkami atmosferycznymi.

Interwencje oraz zgłoszenia przyjmowane są przez całą dobę pod numerami  telefonów 800 158 800 (bezpłatna infolinia), 32 248 63 58 oraz 603 880 887 (przeznaczony dla osób z niepełnosprawnościami, które zgłaszają interwencje za pomocą sms-a).

Przydatne informacje

Ze strony internetowej MSWiA można pobrać „Poradnik bezpieczeństwa” – kompendium wiedzy o sposobach postępowania w obliczu różnego rodzaju zagrożeń i sytuacji kryzysowych. Zawiera on informacje o sposobach postępowania w przypadku wystąpienia szeregu zdarzeń – od pożarów i powodzi, przez zagrożenia chemiczne, biologiczne, radiacyjne i cyfrowe, po ataki terrorystyczne i działania wojenne. Opisuje również sygnały alarmowe, procedury ewakuacyjne, zasady pierwszej pomocy i higieny oraz sposoby zabezpieczenia zwierząt. Przygotowane przez miasto plakaty informujące o sygnałach alarmowych zawierają kod QR kierujący bezpośrednio do strony z poradnikiem.

Z kolei aplikacja „Schrony” prezentuje dane, które zostały zebrane w trakcie wcześniejszej (w 2023 roku) ogólnopolskiej inwentaryzacji obiektów zbiorowej ochrony, w tym budowli ochronnych. Podkreślić należy jednak, że aplikacja „Schrony” ma jedynie charakter pomocniczy i informacyjny.

Rudzki Wydział Zarządzania Kryzysowego prowadzi również od wielu lat stronę poświęconą obronie cywilnej, gdzie można zapoznać się z całą gamą informacji na temat sposobów postępowania w różnego typu sytuacjach kryzysowych, a także zapoznać się z rodzajami alarmów i komunikatów ostrzegawczych oraz zasadami reagowania na nie.