Zostań rodzicem zastępczym

Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Rudzie Śląskiej szuka osób, które chcą zostać rodzicami zastępczymi. Obecnie w mieście funkcjonuje ponad 200 takich rodzin. Opiekują się one 326 dziećmi. Dzięki temu mają one zapewnioną opiekę w warunkach domowych. – Choć rodzina zastępcza ma charakter przejściowy, to pełni bardzo ważną rolę w wychowaniu najmłodszych. To bezpieczna przystań dla dzieci czekających na adopcję lub powrót do rodziny naturalnej – podkreśla Krystian Morys, dyrektor MOPS.

- Rodziców nie zastąpi żadna instytucja, dlatego tak ważne jest, żeby rodzin zastępczych było jak najwięcej. Osoby gotowe na to wyzwanie zapraszamy do siedziby MOPS przy ul. Markowej, do Działu Pieczy Zastępczej – zachęca Karina Kaczyńska, zastępca dyrektora MOPS.

Pierwszą, podstawową formą rodzicielstwa zastępczego jest rodzina niezawodowa. By ubiegać się o prawo sprawowania opieki nad dziećmi w tej formule trzeba spełniać kilka ustawowych warunków. – O możliwość włączenia w poczet rodzin zastępczych mogą ubiegać się tak małżeństwa, jak i osoby samotne - tłumaczy Izabela Koziarczyk – Paździor, kierownik Działu Pieczy Zastępczej MOPS. – Ośrodek gromadzi niezbędne dokumenty m.in. podanie, życiorys, opinia z zakładu pracy oraz zaświadczenie o stanie zdrowia. Kandydat na rodzica zastępczego nie może być karany – dodaje.

Po zgłoszeniu chęci bycia rodziną zastępczą kandydaci są odwiedzani w miejscu zamieszkania przez koordynatora rodzinnej pieczy zastępczej oraz psychologa. Oceniane są warunki formalno – bytowe, które może zapewnić dziecku kandydat na rodzica zastępczego. - Sprawdza się też m.in. to, czy w mieszkaniu jest miejsce na przyjęcie dziecka, czy regularnie są płacone rachunki oraz czy mieszkanie nie jest zadłużone – wymienia Izabela Koziarczyk – Paździor. – Komisja przeprowadza też wywiad w celu poznania motywów kandydatów do bycia rodziną zastępczą. Nie wystarczy motywacja jednej osoby. Chęć zostania rodziną zastępczą musi być popierana przez całą rodzinę – dodaje. Po wizycie domowej kandydaci są zapraszani do działu pieczy zastępczej MOPS, gdzie przechodzą badania psychologiczne.

Jeżeli wystawione opinie wykażą, że kandydat nadaje się do roli rodzica zastępczego, odbywa się jego wstępna kwalifikacja oraz skierowanie na trzynastotygodniowe szkolenie. Spotkania w dużej mierze mają charakter warsztatowy. Uczestnikom przekazywana jest wiedza prawna z zakresu pieczy zastępczej oraz informacje dotyczące stricte aspektów emocjonalnych, dotykające psychologii rozwoju dziecka, czy zaburzeń, jakie mogą pojawić się na skutek zerwania więzi rodzinnych. Część spotkań poświęcona jest też relacji rodzina zastępcza a społeczeństwo.

Kandydaci odbywają też 10-godzinny staż w placówce opiekuńczo – wychowawczej na terenie miasta lub w zawodowej rodzinie zastępczej. – Staż wieńczy okres przygotowań, po nim następuje zgłoszenie nowej rodziny zastępczej w sądzie i tak naprawdę od tej pory rozpoczyna się oczekiwanie na nasz telefon, kiedy pojawi się dziecko – informuje Koziarczyk – Paździor.

Od lat liczba rodzin zastępczych w Rudzie Śląskiej oscyluje w granicach 200 – 220. Grono z nich ma za sobą długoletnie doświadczenie. Tak też jest w przypadku państwa Maciąg. Pani Gabriela i pan Marek swoją przygodę z pieczą zastępczą rozpoczęli 10 lat temu tworząc w swoim domu pogotowie rodzinne. Z upływem czasu ich sytuacja uległa jednak zmianie. – Pogotowie rodzinne to szczególne wyzwanie. Dla dziecka, które trafia do takiej rodziny, trzeba być jednocześnie psychologiem i lekarzem. Najważniejsza jest pierwsza reakcja. Z czasem, ze względu na dzieci i potrzebną im stabilizację, postanowiliśmy przekształcić się po prostu w zawodową rodzinę zastępczą – wspomina pani Gabriela. – W ciągu 10 lat objęliśmy opieką łącznie 20 dzieci. Część z nich została adoptowana, część zaś powróciła do biologicznych rodziców. Ważne, by dzieci były szczęśliwe i mogły się normalnie rozwijać. Z niektórymi utrzymujemy nadal kontakt – dodaje.

- Naprawdę warto pomagać. Wychowaliśmy swoje dwie córki, a przez ostatnich siedem lat jest z nami stała ekipa – adoptowany przez nas Filipek oraz czwórka rodzeństwa, którą się opiekujemy. Jesteśmy dużą, normalną rodziną - podkreśla z uśmiechem pani Gabriela.

Prawo dotyczące rodzin zastępczych od 2011 roku regulowane jest przez Ustawę o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej. Zgodnie z jej zapisami piecza zastępcza dzieli się na instytucjonalną oraz rodzinną, w niej zaś wyróżnić można kilka form sprawowania opieki. – Rodziny zastępcze dzielimy na spokrewnione, kiedy funkcję rodzica przejmują dziadkowie lub pełnoletnie rodzeństwo dziecka, oraz niezawodowe i zawodowe. W przypadku tej ostatniej grupy jeden z rodziców ma umowę o pracę, za którą dostaje wynagrodzenie – tłumaczy Izabela Koziarczyk – Paździor. Do grona rodzin zastępczych zawodowych należą też rodziny „pierwszego kontaktu”, pełniące funkcję pogotowia rodzinnego oraz rodziny zastępcze specjalistyczne, w których umieszcza się dzieci legitymujące się orzeczeniem o niepełnosprawności, dzieci na podstawie ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich, małoletnie matki z dziećmi.

W 2015 roku w Rudzie Śląskiej opiekę nad dziećmi sprawowały łącznie 204 rodziny zastępcze. Najliczniejszą grupę stanowiły rodziny spokrewnione, których było 131. W tym czasie w mieście działało 58 rodzin niezawodowych i 15 rodzin zawodowych, w tym dwa pogotowia rodzinne.

- Wszystkie osoby zainteresowane zostaniem rodzicem zastępczym serdecznie zapraszamy do udziału w festynie, który odbędzie się 24 maja w ogrodach Miejskiego Centrum Kultury przy ul. Niedurnego. Na miejscu będzie można porozmawiać z pracownikami Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej, jak również z samymi rodzicami zastępczymi – zachęca Krystian Morys, dyrektor MOPS.