Trzy miasta, jeden cel
Utworzenie centrum przesiadkowego w Chebziu, rewitalizacja podwórek oraz zagospodarowanie kilku innych przestrzeni publicznych - to inwestycje, które w ciągu kilku lat mogą powstać w mieście. Dziś spotkaniem w Rudzie Śląskiej podsumowano rok realizacji wartego ponad 2,9 mln zł wspólnego projektu trzech miast Rudy Śląskiej, Chorzowa i Świętochłowic, który pozwoli przygotować dokumenty umożliwiające ubieganie się o środki z budżetu unijnego na lata 2014 – 2020 właśnie na te inwestycje.
Główna idea projektu, który od września ubiegłego roku realizują wspólnie samorządy Rudy Śląskiej, Chorzowa i Świętochłowic, to stworzenie koncepcji zagospodarowania obszaru trzech miast. – Nasze miasta mają wiele podobnych problemów, dlatego niezwykle ważne jest, że możemy wspólnie wymieniać się doświadczeniami i w ten sposób wypracowywać rozwiązania, które pozwolą na rozwój całego obszaru naszych miast, jak i każdego z osobna – ocenia prezydent Grażyna Dziedzic. - Co ważne, wypracowane przez nas dokumenty pozwolą sięgnąć po środki unijne na realizację części naszych zamierzeń – dodaje.
To właśnie kontekst nowej perspektywy finansowej i stojących za tym realnych środków jest tak niezwykle ważny. – Na najbliższych siedem lat dla całego regionu w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego zarezerwowano 3,4 mld euro – wylicza Anna Jedynak z Urzędu Marszałkowskiego Województwa Śląskiego. Prawie 400 mln zł z tej puli może trafić też do Rudy Śląskiej. Na liście regionalnych projektów kluczowych znalazła się dalsza budowa trasy N-S, ponadto władze miasta zgłosiły 44 projekty w ramach tzw. Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych.
Droga do realizacji niektórych z tych ostatnich inwestycji prowadzi właśnie przez projekt, który wspólnie realizują Ruda Śląska, Chorzów i Świętochłowice. - Chodzi tu o możliwość przygotowania dokumentacji projektowych, jak również programów, które umożliwią sięgniecie po te środki – wyjaśnia Aleksandra Kruszewska, naczelnik Wydziału Rozwoju Miasta.
Jak się okazuje, przez ostatni rok dzięki współpracy trzech miast udało się już sporo zrobić. M.in. opracowano strategie rozwoju poszczególnych miast, jak również strategię dla całego obszaru trzech miast. Dokumenty te z kolei stały się podstawą do rozpoczęcia prac nad przygotowaniem pozostałych programów operacyjnych, m.in.: strategii rozwiązywania problemów społecznych, a także lokalnych programów rewitalizacji dla poszczególnych miast i zintegrowanego programu rewitalizacji dla wszystkich trzech miast. Ponadto trwają prace nad programami polityki mieszkaniowej, rewitalizacji podwórek, optymalizacji użytkowania budynków, przekształcenia kluczowych przestrzeni publicznych.
Istotnym elementem prac było wykonanie analiz i ekspertyz, które posłużyły do opracowania koncepcji zagospodarowania terenów zdegradowanych. Finałem zaś będzie wykonanie dokumentacji projektowo - technicznej wraz z kosztorysową oraz studium wykonalności, pozwalających na zagospodarowanie wybranych terenów zdegradowanych. – W naszym przypadku przygotowujemy dokumentacje dla utworzenia centrum przesiadkowego w rejonie dworca w Chebziu, nadania nowych funkcji Szybu Mikołaj oraz dla kolejnego etapu rewitalizacji osiedla Kaufhaus – wymienia Grażyna Dziedzic. Ponadto w ramach realizacji wspólnego projektu z Chorzowem i Świętochłowicami przygotowywana jest koncepcja zagospodarowania hałdy przy kopalni Pokój oraz terenu w rejonie Szybu Andrzej.
Kolejnym ważnym dokumentem, nad którym trwają obecnie prace, jest program rewitalizacji podwórek. - Chcemy nie tylko przygotować koncepcję renowacji tych miejsc, ale również później dzięki środkom unijnym faktycznie ten program realizować - podkreśla Grażyna Dziedzic. - Dla wielu mieszkańców to najbliższe otoczenie w pobliżu swojego miejsca zamieszkania jest przestrzenią dla wspólnych spotkań. Musimy też pamiętać, że w niektórych środowiskach im trudniejsze jest bycie w mieszkaniu, tym częściej korzysta się z podwórka – ocenia Maciej Huculak z Instytutu Rozwoju Miast.
O tym, że warto stawiać na projekty związane z rewitalizacją przestrzeni publicznej, przekonany jest dr Marcin Baron z Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach. - Nigdy do tej pory nie było takiej mody na rewitalizację i odnowę energetyczną miast, dlatego niezwykle ważne jest, by szansę tę wykorzystać. Tym bardziej, że rewitalizacja miast i dzielnic to jeden z obszarów problemowych określonej w umowie partnerstwa z Komisją Europejską. Dlatego jeżeli nie ruszymy z mądrą rewitalizacją, to odsetek osób nie korzystających z własnej łazienki w naszych miastach nadal będzie taki, jaki jest - podkreśla.
Co istotne, w czasie realizacji projektu trzech miast w proces tworzenia dokumentów zaangażowani są mieszkańcy – Mają oni realny wpływ na ostateczny ich kształt. Konsultacje społeczne prowadzone są w formie spotkań z udziałem mieszkańców, ekspertów oraz osób zainteresowanych - podkreśla Aleksandra Kruszewska. W Rudzie Śląskiej do tej pory odbyło się kilka paneli konsultacyjnych. Warto też w tym miejscu podkreślić udział ponad 4,6 tys. mieszkańców Rudy Śląskiej w konsultacjach społecznych w czasie prac nad strategią rozwoju miasta.
Projekt „Zintegrowane podejście do problemów obszarów funkcjonalnych na przykładzie Chorzowa, Rudy Śląskiej i Świętochłowic”, którego liderem jest Chorzów, zakończy się w marcu 2015 roku. Koszt projektu to 2 915 000 zł, partnerzy pozyskali dofinansowanie z unijnego Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna 2007 – 2013 w kwocie 2 623 500 zł, co stanowi 90% kosztów kwalifikowalnych projektu. Szczegółowe informacje na temat projektu można znaleźć na stronie www.miasto3.com.
Obszar Chorzowa, Rudy Śląskiej i Świętochłowic to łącznie 124 km² (ponad 10% powierzchni aglomeracji górnośląskiej), na których mieszka ok. 300 tysięcy ludzi.
