Rewitalizacja podwórek połączona z aktywizacją mieszkańców

Trwają prace rewitalizacyjne na terenie dwóch podwórek. Są one zlokalizowane u zbiegu ulic Sienkiewicza, Tuwima i Odrodzenia oraz przy ul. Krasińskiego 20, 22, 22a w Rudzie Śląskiej - Wirku. Kolejnych osiem takich inwestycji ma być zrealizowanych w ciągu najbliższych trzech lat. Planowany koszt rewitalizacji wszystkich 10 podwórek ma wynieść ok. 7,4 mln zł, z czego 4 mln zł będzie pochodzić z dofinansowania unijnego. Przy tej okazji będą realizowane także tzw. działania miękkie z udziałem mieszkańców, na które w ostatnich dniach udało się zdobyć dodatkową dotację w kwocie prawie 780 tys. zł.

- Przy rewitalizacji podwórek chcemy wykorzystać potencjał mieszkańców, którzy zostaną zaangażowani w ten proces, istnieje bowiem pewna prawidłowość, że im bliżej miejsca zamieszkania znajduje się dane przedsięwzięcie, tym nasze zaangażowanie jest większe – podkreśla prezydent Grażyna Dziedzic.

Rudzcy samorządowcy działania związane z rewitalizacją miejskich podwórek rozpoczęli już w 2014 r. Wtedy odbył się cykl warsztatów w terenie z mieszkańcami. Bezpośrednio na podwórkach wskazywali oni niedogodności oraz zwracali uwagę na problemy, z którymi się borykają w tych przestrzeniach. Wśród nich znalazły się: brak odwodnienia, brak infrastruktury parkingowej, problemy z chodnikami, brak oświetlenia, zły stan techniczny lub brak elementów małej architektury i infrastruktury dla dzieci. – Na tej podstawie opracowaliśmy w 2015 r. program renowacji podwórek, który obejmuje przestrzenie wokół budynków wielorodzinnych, głównie w starej zabudowie. W dalszej kolejności rozpoczęliśmy starania o pozyskanie środków zewnętrznych na realizację tych przedsięwzięć oraz przystąpiliśmy do opracowywania potrzebnej dokumentacji projektowej – wylicza wiceprezydent Michał Pierończyk.

Zakres zadań na terenie podwórka u zbiegu ulic Sienkiewicza, Tuwima i Odrodzenia obejmuje przebudowę sieci kanalizacyjnej i deszczowej oraz wyznaczenie przestrzeni dla samochodów oraz dojść dla pieszych. W ramach nowego zagospodarowania terenu powstanie 37 miejsc parkingowych, wybudowany zostanie także placyk gospodarczy. Na dotychczas nieoświetlonym podwórku zostanie zainstalowanych 12 słupów oświetleniowych. Drugą ważną częścią inwestycji będzie strefa rekreacji. W ten sposób powstanie plac zabaw dla młodszych dzieci oraz kilka urządzeń sprawnościowych dla nieco starszych. Zainstalowanych zostanie 10 ławek, pojawi się także stojak na rowery. - Co istotne, podwórko się zazieleni. Zgodnie z ideą projektu - przy aktywnym udziale mieszkańców okolicznych domów posadzonych zostanie kilkadziesiąt drzew, ponad setka krzewów oraz ponad 1000 sadzonek roślin ozdobnych – mówi Tomasz Rzeżucha, wiceprezes Miejskiego Przedsiębiorstwa Gospodarki Mieszkaniowej Towarzystwo Budownictwa Społecznego Sp. z o. o., które z ramienia miasta zajmuje się realizacją projektu. Kompleksowa przebudowa podwórka zostanie zakończona z końcem sierpnia, będzie kosztowała 1,2 mln zł, w tym ok. 700 tys. zł stanowić będzie dofinansowanie ze środków Unii Europejskiej.

Od czerwca trwają również prace przy rewitalizacji podwórka przy ul. Krasińskiego 20, 22, 22a. Zakres prac jest bardzo zbliżony, jednak z uwagi na fakt, że teren jest mniejszy, koszt inwestycji wynosi ponad 380 tys. zł, z czego dofinansowanie nie przekroczy kwoty 200 tys. zł. W planie jest powstanie placu zabaw, miejsc do rekreacji (stoliki z szachownicami), miejsc parkingowych, minisiłowni oraz placyku gospodarczego. Ważnym i niezbędnym elementem projektu jest obsadzenie terenu zielenią. Termin zakończenia prac zaplanowany jest na wrzesień br.

W tym roku zostanie również ogłoszony przetarg na wykonanie prac na podwórku w Orzegowie (teren przy ul. Hlonda, Grunwaldzkiej, Bytomskiej). Z kolejnych 7 podwórek w mieście, które przeznaczone zostały do rewitalizacji, trzy znajdują się w Wirku (teren przy ul. Sienkiewicza 11, 13,13a, teren przy ul. Strażackiej 12 – Kałusa 18-28, teren przy ul. Dąbrowskiego 7,9,11,) trzy w Rudzie (teren przy ul. Jana III Sobieskiego, teren przy ul. Matejki 2–12 i teren przy ul. Matejki 7,9-Górniczej-Wesołej) i jedno w Nowym Bytomiu (teren przy ul. Niedurnego 28). – Plan na ten rok zakłada wykonanie 2 lub 3 podwórek. To, ile ostatecznie inwestycji zrealizujemy, zależeć będzie od rozstrzygnięć przetargowych i środków, które w ten sposób będziemy musieli przeznaczyć na te inwestycje – wylicza wiceprezydent Pierończyk.

Wyróżnikiem rudzkiego programu renowacji podwórek jest aktywizacja oraz zaangażowanie samych mieszkańców. Projekt dotyczy w sposób bezpośredni ponad 3 000 rudzian, zamieszkujących w najbliższym otoczeniu. – Już w trakcie opracowywania programu przeprowadziliśmy konsultacje społeczne z mieszkańcami odnośnie zagospodarowania podwórek – informuje wiceprezydent Michał Pierończyk. – Mieszkańcy będą brali także udział w pracach remontowych. Będą one głównie dotyczyć nasadzeń zieleni. Ponadto przygotowany zostanie dla nich cykl warsztatów oraz szkoleń aktywizacyjnych i zawodowych – dodaje.

Realizacją projektu "Ruda Śląska stawia na podwórka" zajmuje się RAR Inwestor Sp. z o. o. we współpracy z MPGM TBS Sp. z o. o., która jest odpowiedzialna za całościowe wykonanie prac w zakresie rewitalizacji podwórek. Projekt „miękki” zakłada aktywizację społeczno-zawodową, edukacyjną i kulturalną mieszkańców rewitalizowanych obszarów Rudy Śląskiej, ze szczególnym uwzględnieniem terenów wymienionych podwórek. - Na etapie wyboru podwórek uwzględnialiśmy poziom zdegradowania oraz istniejące problemy i potrzeby społeczne - mówi Tomasz Rzeżucha, wiceprezes MPGM TBS Sp. z o.o. - Zadania w ramach projektu realizują Programy Aktywności Lokalnej i obejmują np. cykliczne spotkania w ramach Kawiarni obywatelskiej, pomoc doradczą w zakresie prawa oraz zdrowia, czy współpracę z doradcą zawodowym. Chcemy pomóc osobom bezrobotnym w powrocie na rynek pracy dzięki organizacji dostosowanych indywidualnie kursów zawodowych - mówi Piotr Maj z Rudzkiej Agencji Rozwoju INWESTOR Sp. z o.o. - Każde podwórko otrzyma kwotę 5 000 zł na mikroprzedsięwzięcia. Te środki mieszkańcy będą mogli przeznaczyć na wybrany przez siebie podczas spotkań cel. Może to być np. zakup sprzętu niezbędnego do utrzymania ogrodu, dodatkowych ławek czy też małej infrastruktury do gry w tenisa stołowego – dodaje.

W Rudzie Śląskiej znajduje się 1667 podwórek o powierzchni blisko 370 ha. Najwięcej z nich znajduje się w dzielnicy Ruda - 380, co stanowi prawie 23 proc ogółu. Tylko przy samych budynkach komunalnych znajduje się 650 podwórek o powierzchni prawie 105 ha. 88 z nich jest najbardziej predysponowanych do zagospodarowania. To tylko część danych wynikających z programu renowacji podwórek do 2030 roku, który opracowany został w 2015 r. w Rudzie Śląskiej. Oprócz konkretnych rozwiązań dotyczących zagospodarowania wybranych 10 podwórek jest swoistym kompendium wiedzy o pozostałych podwórkach w mieście – ich liczbie, typie oraz stanie technicznym. Program stanowi też podręcznik dobrych praktyk, z którego mogą korzystać również spółdzielnie mieszkaniowe, które zainteresowane są rewitalizacją podwórek na swoim terenie.

Władze miasta przygotowując się do kolejnych inwestycji na terenie Rudy Śląskiej, zabiegają o dodatkowe źródła finansowania. Od 2014 roku zostało złożonych 61 wniosków o łącznej wartości 544 872 403,88 zł. Udało się uzyskać 371 613 193, 25 zł dofinansowania ze środków zewnętrznych, w tym z funduszy Unii Europejskiej.