70-ta rocznica śmierci Stefana Gürtlera
Dziś mija 70-ta rocznica śmierci Stefana Gürtlera, który za działalność w Konspiracyjnym Wojsku Polskim został stracony przez powojenne władze komunistyczne. – Jego życie to przykład dramatycznych losów Polaków, którzy walczyli o niepodległą i suwerenną ojczyznę, a ich walka nie skończyła się wraz z zakończeniem II wojny światowej – mówi prezydent Dziedzic. Stefan Gürtler został rozstrzelany w katowickim więzieniu w 1946 roku.
Stefan Gürtler należał do jednej z najbardziej zasłużonych rodzin dzisiejszej Rudy Śląskiej. Za swoją działalność dla AK został osadzony w hitlerowskim obozie w Blechhammer. Zwolniony pod koniec 1943 roku kontynuował działalność konspiracyjną i walczył w 7 Dywizji Piechoty Okręgu Kielecko-Radomskiego AK. W październiku 1944 roku został ranny w akcji bojowej pod Michałowem. Na początku 1945 r. wrócił do Rudy, podjął naukę i pracę, ale pozostał aktywny politycznie. Już w maju nawiązał kontakt z konspiracją, tym razem antysowiecką i antykomunistyczną. Wraz z Gerhardem Szczurkiem i Pawłem Stopą założył Konspiracyjne Wojsko Polskie na Śląsku. W 1946 roku organizacja została rozbita, a 130 związanych z nią osób aresztowano. Gürtlerowi zarzucano m.in. udział w nielegalnej organizacji i działalność na rzecz obalenia demokratycznego ustroju państwa polskiego. Rozprawa rozpoczęła się 15 października 1946 roku w katowickim kinie „Zorza”. Stefan Gürtler wraz z Gerhardem Szczurkiem i Pawłem Stopą zostali rozstrzelani 28 grudnia 1946 roku w katowickim więzieniu przy ulicy Mikołowskiej, tym samym, w którym cztery lata wcześniej ścięto jego brata Józefa. Wyrok został unieważniony 26 lipca 1991 roku przez Sąd Śląskiego Okręgu Wojskowego we Wrocławiu.
W rodzinie Gürtlerów nie tylko Stefan walczył o wolność i niezawisłość Polski. Jego ojciec Szymon Gürtler był działaczem społecznym i powstańcem śląskim. Za swoją działalność został odznaczony w 1931 roku przez Prezydenta RP Medalem Niepodległości. Został zamordowany w KL Mauthausen w 1940 roku. Również matka, Zofia Gürtler, z domu Migura, angażowała się społecznie, organizowała żywność i odzież dla walczących w powstaniach. W walkę niepodległościową zaangażowani byli także bracia Szymona: Joachim i Józef. Joachim, student teologii w Śląskim Seminarium Duchownym w Krakowie, był sądzony i skazany na śmierć wraz z ks. Janem Machą i Leonem Frydrychem. Wyrok wykonano 2 grudnia 1942 roku. Józef został aresztowany w 1944 roku i przeszedł kolejno przez obozy koncentracyjne Auschwitz, Gross Rosen i Flossenburg. Udało mu się przeżyć i wrócić do domu.
- Życiorysy członków rodziny Gürtlerów to gotowa lekcja historii i wychowania obywatelskiego – zauważa Grażyna Dziedzic. – To właśnie dzięki takim ludziom dzisiaj możemy cieszyć się wolną Polską, za co jesteśmy im winni pamięć i szacunek – podkreśla.
W związku z przypadającą na ten rok okrągłą rocznicą śmierci Stefana miasto uczciło zasłużonych obywateli nadając trasie N-S nazwę Aleja Rodziny Gürtlerów. Są oni również upamiętnieni w galerii osób zasłużonych dla miasta znajdującej się na zabytkowej kolonii robotniczej Ficinus.
Wcześniej miasto podjęło również współpracę z katowickim oddziałem Instytutu Pamięci Narodowej, by przeprowadzić kwerendę i zgromadzić jak najwięcej informacji, a wraz z TVP Katowice udało się także zrealizować reportaż o rodzinie Gürtlerów. Film dostępny jest tutaj: http://katowice.tvp.pl/26804134/3092016-strazniczki-pamieci
