20 lat Bractwa Kurkowego Miasta Ruda Śląska
Patriotyzm, tradycja, wolność i demokracja – to filary działalności Bractwa Kurkowego działającego w Rudzie Śląskiej. Już w najbliższą sobotę rudzkie stowarzyszenie będzie obchodzić 20-lecie działalności. Bracia i damy wezmą udział w uroczystościach, które podkreślą przywiązanie do pięknych tradycji polskich Bractw Kurkowych.
Choć dzisiaj mieszkańcy miast nie muszą bronić murów przed najazdami obcych, nieprzyjaznych ludów, to średniowieczne organizacje wywodzące się z tej obronnej tradycji ciągle istnieją i, co najważniejsze, aktywnie działają. 20 lat mija od powstania Bractwa Kurkowego Miasta Ruda Śląska. – Tegoroczny jubileusz to doskonała okazja do zaznaczenia naszej obecności w mieście – mówi Jan Detko, hetman bractwa. – Uroczystości rozpoczniemy w najbliższą sobotę o 8.30 uroczystym przemarszem spod Miejskiego Centrum Kultury, w którym weźmie udział ok. 15 delegacji Bractw Kurkowych ze sztandarami, w tym przedstawiciele najstarszego z nich, krakowskiego Bractwa Kurkowego oraz Adam Gołembowski, prezes zarządu Zjednoczenia Kurkowych Bractw Strzeleckich Rzeczypospolitej Polskiej – dodaje. – Po mszy św. odbędą się uroczystości na strzelnicy w Rudzie Śląskiej – Kochłowicach, gdzie będą wręczane ordery za działalność bracką oraz odbędą się konkursy strzeleckie. Jak nakazuje tradycja po zawodach odbędzie się uczta – podsumowuje program uroczystości.
Rudzkie Bractwo zrzesza obecnie 34 członków i 3 kandydatów. Jego założycielem był dr inż. Henryk Kunik, dyrektor naczelny Huty Pokój. – Kiedyś bracia zobowiązani byli do ćwiczenia siły w fechtunku oraz strzelaniu do celu – wyjaśnia Hetman Detko. – Dzisiaj propagujemy strzelectwo sportowe. Stowarzyszenie zajmuje się również kultywowaniem tradycji i kultury życia regionalnego.
Bractwa kurkowe, inaczej zwane Towarzystwami Strzeleckimi, Konfraterniami Strzelców, Szkołami Strzeleckimi lub Rycerskimi, zaczęły powstawać w średniowieczu. Ich pierwowzoru należy upatrywać w hiszpańskich cechach rzemieślników, które sięgają swymi początkami VII wieku. W wiekach średnich wraz z rozwojem miast, infrastruktury, handlu i rzemiosła, a także systematycznym zwiększaniem się zasobności mieszczan, rozwijał się proces powstawania bractw także na ziemiach polskich. Zrzeszały mieszczan zajmujących się na co dzień rzemiosłem, którzy na okres działań wojennych musieli stawać do obrony swojego grodu. Istnieje także hipoteza, że w czasie pokoju członkowie bractw pełnili funkcje zbliżone do straży miejskiej.
Aby zapewnić im odpowiednie przygotowanie organizowano szkolenia i dbano o utrzymanie stałej gotowości bojowej. Bractwa były ponadcechową organizacją paramilitarną, podległą władzom miasta, do której należeli wszyscy członkowie cechu. Nie da się odtworzyć dokładnej historii bractw, ale po dzień dzisiejszy zachowały się niektóre ze specyficznych zwyczajów i ceremoniału imprez przez nie organizowanych. Do najstarszych w Polsce należą bractwa działające w Krakowie, Poznaniu i Gdańsku. Na Śląsku historycznego początku bractw upatruje się w powołaniu w 1849 roku Górnośląskiego Związku Strzeleckiego.
W czasie II wojny światowej Bracia Kurkowi czynnie włączyli się w obronę ojczyzny. Niestety, po wojnie władze komunistyczne zakazały odbudowy struktur brackich w Polsce, a majątek bractw został znacjonalizowany. Do prawdziwego odrodzenia tego kultu oręża rycerskiego i tradycji obronnych w powojennej Polsce doszło dopiero pod koniec lat 80-tych. W 1990 roku w Kórniku podpisano Akt Odnowienia Zjednoczenia Kurkowych Bractw Strzeleckich Rzeczypospolitej Polskiej.
29 czerwca 1992 odbyło się zebranie założycielskie Bractwa Kurkowego Miasta Ruda Śląska, a 19 kwietnia 1995 również w Rudzie Śląskiej, z inicjatywy Ireneusza Dobrowolskiego i Henryka Kunika powołano Okręg Śląski Zjednoczenia Kurkowych Bractw Strzeleckich Rzeczypospolitej Polskiej. W jego skład wchodzi obecnie 15 Bractw, a siedzibą Okręgu jest Bytom.
Bractwa Kurkowe będące członkami Zjednoczenia zgrupowane są w 9 Okręgach, których zasięg terytorialny zachowuje w dużej części struktury ukształtowane historycznie. Obecnie Zjednoczenie zrzesza ok. 113 spośród istniejących w Polsce ponad 130 Kurkowych Bractw Strzeleckich. W całej Europie jest 2800 Bractw, które zrzeszają 6 milionów członków.
